Kan het iemand iets schelen als er een vrouw wordt verkracht op het platteland van Alaska?
Illustraties door Eric Nyquist

FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

Kan het iemand iets schelen als er een vrouw wordt verkracht op het platteland van Alaska?

Jennifer werd wakker en merkte dat haar hemd over haar hoofd was getrokken. Ze had diepe wonden in haar borst en pijn tussen haar benen.

Van alle Amerikaanse staten wordt er in Alaska het vaakst aangifte gedaan van verkrachting. Jennifer, die naar het afgelegen dorpje Akiachak verhuisde om daar aan de slag te gaan als lerares, ondervond dit aan den lijve.

In de ochtend van 7 januari 2014 werd Jennifer* verward wakker. Ze lag op de grond en was halfnaakt. Haar shirt was over haar hoofd getrokken en haar broek hing op haar knieën. Op haar blote borsten zaten blauwe plekken en krassen, ze had een grote snee in haar rechterborst, en er zat een doorzichtige en glimmende substantie op die volgens een politieman spuug bleek te zijn.

Advertentie

Ze was bang dat de nachtmerrie die al een paar maanden door haar hoofd had gespookt, nu was uitgekomen. De mensen buiten – die op haar deur bonkten, aan de deurklink rammelden, degenen die door haar raam tuurden – waren er eindelijk in geslaagd om in te breken.

Jennifer was naar Alaska gekomen omdat ze op zoek was naar avontuur. Nadat ze een paar jaar les gaf in het noordwesten, hoorde ze over een baan die vrijkwam in het dorp Akiachak. Het klonk perfect: een baan die haar passie voor lesgeven zou combineren met haar behoefte aan avontuur. De school bevindt zich diep in de Yukon-Kuskokwim Delta, en het geïsoleerde Joepikse dorp bij de school telt zo'n 627 inwoners. Jennifer had ervaring met het doceren van Engels als tweede taal en was erg enthousiast om deze vaardigheden in te zetten in het dorp, waar de meeste inwoners Joepiks spreken.

"Ik was niet klaar om in het normale Amerika te gaan wonen en me te gaan settelen," vertelt Jennifer me eind januari via Skype vanuit het kantoortje van haar advocaat. Ze heeft een zachte stem en ze zit zenuwachtig aan haar gele vest te plukken. "Ik wilde iets anders doen. Ik dacht, waarom niet provinciaal Alaska? Er was niets wat me tegenhield."

Er zijn plekken in de VS die net zo afgelegen zijn als Akiachak, maar die zijn meestal wel een stuk makkelijker te bereiken. Akiachiak is 480 kilometer verwijderd van de dichtstbijzijnde grote stad en is niet bereikbaar via het normale wegennetwerk. Het is bij goed weer bereikbaar met het vliegtuig, in de zomer met de boot en 's winters over het ijs (hoewel door klimaatverandering de kans hierop steeds kleiner wordt).

Advertentie

Door de extreme omstandigheden staan er niet veel huizen leeg die een buitenstaander zomaar kan huren. Jennifer en andere docenten van buiten de staat werden daarom ondergebracht in een huis dat beheerd werd door de school. Jennifer kreeg een hut met twee slaapkamers toegewezen, die ook wel bekend staat als het Brown House. Maar het huis was bepaald geen thuis. Door het zachte en slappe plafond konden Jennifer en haar huisgenoot potloden steken, om het water vervolgens weg te zien lopen. Er liepen muizen over de vloer. De pijpleidingen bevroren. Het gammele huis stond op een fundering van houten palen die het nog net stabiel hielden, verhoogd van de modder en het rioolwater dat onder het huis doorliep.

Het Brown House stond op de rand van een moerassig gebied, in de buurt van een leegstaand trailerpark en een vervallen school waar kinderen, agressieve honden en dronken volwassenen rondhingen. Soms gooiden ze bevroren modder op Jennifers ramen.

"Direct nadat ik mijn contract had getekend, werd me verteld dat ik 'voorzichtig moest zijn', omdat het jaar ervoor een docent was verkracht in een dorp in de buurt," zegt Jennifer. "Er werd me verteld dat het in orde was, dat zij in orde was, dat alles in orde was, en dat het onder controle was." Jennifer wist niet zo goed wat die opmerking precies inhield. Was het een waarschuwing? Of ging het om een ongebruikelijk voorval?

Maar op een middag in januari van 2012 begreep Jennifer opeens waarom het onderwerp ter sprake was gekomen. Ze hoorde gebons buiten. Toen ze naar buiten keek, zag ze een man die met een bijl in de fundering van haar huis aan het hakken was. Toen ze naar de man schreeuwde, verdween hij. "Niemand kon me echt helpen," zegt ze. "Ik belde en er kwamen direct wat ambtenaren langs, maar er is verder nooit meer iets van gekomen."

Advertentie

Jennifers bezorgdheid was niet onterecht. De sloten van Brown House werkten vaak niet. Bovendien werd in het proces dat later volgde duidelijk dat minstens twintig mensen die voor de school hadden gewerkt een sleutel hadden, waarmee het nachtslot opengemaakt kon worden.

Jennifer had een tijdje een huisgenoot, een tijdelijke docent, waarmee ze weleens tripjes maakte en boodschappen mee deed. Maar toen haar huisgenoot verhuisde, bleef Jennifer alleen achter in de Brown House. Ze begon zich echt onveilig te voelen.

In augustus van 2012, toen Jennifer alleen woonde, werd ze op een dag wakker op het moment dat er twee tienerjongens aan het voeteinde van haar bed stonden. "Ik sprong uit bed en heb ze m'n huis uitgejaagd, door de lange gang, en toen naar buiten, terwijl ik heel hard tegen ze schreeuwde," vertelt ze. Ze belde de school en vertelde over de jongens, waarvan ze vermoedde dat het brutale studenten waren. "Het was echt heel eng," vertelt ze. Volgens de rechtszaak die Jennifer begonnen is, heeft de school het incident niet onderzocht en ook niet aangegeven bij de politie.

Kort daarna kreeg ze weer een huisgenoot, die tot het einde van het schooljaar in Akiachak bleef. Maar toen het studiejaar was afgelopen, woonde Jennifer weer helemaal alleen.

"Ik sprong uit bed en heb ze m'n huis uitgejaagd, door de lange gang, en toen naar buiten, terwijl ik heel hard tegen ze schreeuwde."

Advertentie

In september van 2013 kwam ze thuis na een dag op school, toen ze zag dat iemand BITCH met krijt op haar voordeur gekalkt had. Kort daarna begonnen mensen op haar deur te kloppen, op de meest willekeurige momenten. In oktober begon Jennifer haar deur te barricaderen met houten planken. In december werd haar huis overhoop gehaald. "Alles was van de muren gescheurd, van het aanrecht geveegd en het was gewoon één grote puinhoop," zegt Jennifer. Ze belde de politie, die onderzoek deed, maar uiteindelijk niets meer van zich liet horen.

Jennifer liet ondertussen binnen continu haar lampen branden, tot ze bang werd dat mensen haar van buitenaf zouden kunnen zien door de gordijnen. Ze besloot in het donker te leven, en leefde op de tast in haar eigen huis. "Ik deed de lampen gewoon nooit aan," vertelt ze. Ze begon verstopplekken te creëren – tussen de wasmachine en de droger, in de kast van de extra slaapkamer – voor wanneer ze mannenstemmen haar naam hoorde roepen, die eisten dat ze de confrontatie met hen zou aangaan. "Ze wilden dat ik naar buiten zou komen," zegt ze, "of ze vroegen of ze naar binnen mochten komen en eisten dat ik seks met ze zou hebben."

Jennifer smeekte haar superieuren bij het schoolbestuur, die niet alleen haar werkgever waren maar ook haar huisbaas, om haar een nieuwe huisgenoot te geven of haar naar een ander huis te verplaatsen. Volgens de rechtszaak die Jennifer aanspande, vertelde de directrice van de Akiachak School, Peggie Price, dat Jennifer na de vakantie in de winter ondergebracht zou worden in een nieuw huis. "Ik dacht echt dat de situatie snel zou verbeteren," zegt Jennifer.

Advertentie

Maar in het begin van 2014, toen Jennifer terugkeerde naar Akiachak na een vakantie bij haar ouders in Washington, vertelde Price haar dat er op dat moment geen andere woonruimtes beschikbaar waren. Volgens Jennifers rechtszaak vertelde Price Jennifer vervolgens dat ze "geen beschikbare opties" voor haar had, en dat haar probleem "persoonlijk klonk." Jennifer vertelde Price dat ze op school zou slapen, tot er een betere woonoptie beschikbaar zou zijn.

Op de avond van 6 januari was Jennifer haar spullen bijeen aan het verzamelen in de Brown House, toen ze een epileptische aanval op voelde komen. Jennifer was pas kort daarvoor gediagnosticeerd met epilepsie. Ze was er achtergekomen dat ze, als ze ongelukken wilde voorkomen, het beste op de grond kon gaan liggen wanneer ze een aanval had, ver weg van tafels en voorwerpen waar ze tegen aan zou kunnen botsen. Ze pakte haar slaapzak en rolde 'm uit in de gang. Langs de muren legde ze kussens en ze ging liggen.

Jennifer werd de volgende ochtend wakker en merkte dat haar hemd over haar hoofd heen was getrokken. Ze had diepe wonden in haar borst en had pijn tussen haar benen. Ze begon in paniek te raken en belde de politieagent uit het dorp. Elke vijftien minuten belde ze, net zolang tot er iemand opnam, die haar vervolgens vertelde dat ze niet meer moest bellen. Toen Jennifer de Alaska State Troopers belde, weigerden die haar aangifte op te nemen en werd haar verteld dat ze de dorpspolitie moest bellen.

Advertentie

Uiteindelijk wisten twee van Jennifers collega's hen er ervan te overtuigen om haar aangifte alsnog op te nemen. De State Troopers vlogen naar het dorpje toe en namen Jennifer mee naar een stadje in de buurt, waar er bij Jennifer een verkrachtingsonderzoek kon worden uitgevoerd. Volgens Jennifers rechtszaak gaven de resultaten van het onderzoek aan dat er signalen waren van seksueel geweld. Maanden later werd ze getest op seksueel overdraagbare aandoeningen. Ze bleek herpes te hebben, een diagnose die ze voor 6 januari nog niet had.

Uitzicht op de Yukon-Kuskokwin Delta door Umnak. Foto via Flickr

De cijfers van verkrachtingsaangiften zijn in de Verenigde Staten het hoogst in Alaska, en bijna drie keer zo hoog als het nationale gemiddelde. Volgens het Uniform Crime Report van de FBI, uit 2012, waren er bijna 80 verkrachtingen per 100.000 inwoners in Alaska. En als het op seksueel misbruik van kinderen aankomt, zijn de aantallen bijna zes keer zo hoog als het nationale gemiddelde.

De Alaska Victimization Survey van 2015, die werd afgenomen door de University of Alaska Anchorage (UAA), toonde aan dat 33 van de 100 vrouwen die in Alaska verblijven seksueel geweld hebben doorstaan. Toen dr. Andre Rosay van de universiteit de resultaten tijdens een bijeenkomst in februari presenteerde, merkte hij op dat de nieuwe aantallen (die ook aantonen dat de helft van de vrouwen in Alaska aangeeft seksueel geweld, intiem partnergeweld of beide heeft ervaren) schokkend genoeg een verbetering waren. "Maar de aantallen zijn nog steeds afschuwelijk," zei hij. "Ze zijn onacceptabel."

Advertentie

Commandant Andrew Merrill, de Alaska State Trooper die het Village Public Safety Officer-programma (VPSO) overziet, legt uit dat de meeste dorpen op het platteland van Alaska maar weinig politiemacht hebben. Momenteel hebben zeventig dorpen een VPSO – maar deze mensen zijn niet alleen verantwoordelijk voor de handhaving van de wet. Een VPSO fungeert ook als eerstehulpverlener bij allerlei verschillende soorten crises: zowel bij criminele als medische crises, als bij brand. Net als veel andere dorpen in Alaska heeft Akiachak geen VPSO, maar wel een VPO – een 'village police officer' – die door het dorp wordt ingehuurd, en geen verantwoording hoeft af te leggen aan de State Troopers. Merrill zegt dat het lastig is om mensen te vinden die zich bij het VPSO-programma willen aansluiten, en de oorzaak daarvan is dezelfde oorzaak die er ook voor zorgt dat slachtoffers van verkrachting zich niet durven uit te spreken; ze zijn bang dat hun gemeenschap zich tegen hen zal keren. "We hebben VPSO's die in het dorp zijn opgegroeid, daar hun hele leven hebben gewoond, en als ze uiteindelijk een VPSO worden, worden ze verbannen door het dorp," zegt hij. "Ze arresteren nu hun eigen broers, hun neven. Sommigen worden heel slecht behandeld door hun gemeenschappen en familieleden." Deze realiteit kan ervoor zorgen dat VPSO's ontslag nemen – Merrill zegt dat hij in zijn programma al 33 procent van de VPSO's heeft moeten vervangen – of het kan hen ervan weerhouden om bepaalde misdaden te melden. Merrill zegt dat hij heeft geprobeerd om buitenstaanders te rekruteren – en dit biedt inderdaad een oplossing. Maar voor veel mensen die niet gewend zijn aan een leven zonder stromend water en een toilet binnenshuis, klinkt een veeleisende baan zonder backup met weinig vrije dagen niet heel aantrekkelijk. Als er melding wordt gemaakt van een aanranding of verkrachting, is een VPSO de "eerste die op de plaats delict arriveert," zegt Merrill – maar ze kunnen geen onderzoek uitvoeren bij zware misdaden. En alhoewel ze een soortgelijke training doorlopen als de Alaska State Troopers, waarbij hen wordt aangeleerd hoe ze om moeten gaan met seksueel geweld, zal een eerdere veroordeling voor huiselijk geweld er niet voor zorgen dat iemand geen VPSO kan worden. "Als een VPSO op zijn negentiende of twintigste ruzie heeft gemaakt met zijn vriendin en veroordeeld is voor geweldpleging," legt Merrill uit, "zal hij tien jaar later, als hij zijn leven gebeterd heeft, gewoon kunnen solliciteren naar een baan als VPSO." In haar civiele procedure geeft Jennifer aan dat de Yupiit School District nalatig heeft gehandeld, op het moment dat ze haar een woonruimte toewezen waarvan ze wisten dat deze onveilig was – en hierdoor heeft het district de "verzorgingsplicht" geschonden, wat voor Jennifer uiteindelijk heeft geleid tot langdurige, emotionele schade, seksueel geweld, een herpesinfectie en het verliezen van haar baan. Daarnaast zegt de procedure dat het district Title IXheeft geschonden, door een onveilige omgeving te creëren die "intimidatie op basis van gender" toeliet, die zo heftig was dat het "Jennifer de mogelijkheid ontnam om op de Akiachak School te kunnen werken."

Advertentie

De rechtszaak geeft daarnaast aan dat Langton terugsloeg tegen Jennifer, door een "onjuiste, negatieve referentie" aan een toekomstig werknemer te geven op het moment dat Jennifer weer naar een baan in het onderwijs begon te zoeken. Langton zou hebben aangegeven dat hij "niet wist waarom zij ontslag had genomen in het midden van het schooljaar." Op het eerste gezicht zou je nog kunnen denken dat de zaak van Jennifer een op zichzelf staand iets is – een combinatie van factoren, die uiteindelijk leidde tot de onverwachte aanval op een docent. Maar de zaak rondom Jennifer laat een ander verhaal zien; het verhaal waarbij docenten van de Yupiit School District – die verspreid is over drie dorpen, namelijk Akiachak, Akiak en Tuluksak – aangevallen worden en daarbij gewond raken. In 2011 werd een docent verkracht in Tuluksak (deze docent weigerde voor dit verhaal met Broadly te spreken). In 2015 verscheen er een artikel in Alaska Dispatch News, dat ging over een civiele rechtszaak van twee miljoen die was aangespannen tegen de Yupiit School District; negen meisjes beweerden seksueel misbruikt te zijn door een docent. In dit artikel noemde een voormalig mentor van de school Tuluksak "één van de meest disfunctionele plekken op de wereld." In 2012 vroeg docente Lara Ruark, in het dorpje Akiak (zo'n elf kilometer van Akiachak verwijderd), zich af of zij misschien ook wel een slachtoffer was. Ruark was, net als Jennifer, heel impulsief naar Alaska gekomen; ze was haar baan als docente in Californië kwijtgeraakt, nadat er een groot aantal werknemers ontslagen was. "Iemand zei voor de lol tegen me: hé, je kunt altijd nog naar Alaska," vertelt ze. "En toen had ik zoiets van, nou – dat is nog niet eens zo'n heel slecht idee." Voor ze het wist, werd ze aangenomen bij de Yupiit School District in Akiak. In de zomer van 2012 vloog ze in een bush-vliegtuig over de enorme toendra's van Alaska, toen er in de verte een groepje gebouwen opdoemde.

"Mag ik binnenkomen?", vroeg hij.

Tijdens een nacht in april van 2012, het laatste jaar waarin Ruark les zou geven, was ze rond een uur of 3 net klaar met een marathon van Game of Thrones. Ze begon de lichten in huis uit te doen, toen ze zacht geklop op haar deur hoorde. Ze verstijfde. Ruark woonde, net als alle docenten van Yupiit, in een huis dat eigendom was van het district. Zij woonde echter in een twee-onder-een-kapwoning – met een gedeelde voordeur, gang, en een kamer waar de wasmachine stond met een t-splitsing. Deze splitsing leidde enerzijds naar haar deur, en anderzijds naar de deur van een mannelijke docent. Er werd op haar eigen deur geklopt, wat betekende dat degene die klopte al voorbij twee gesloten deuren was gekomen. "Wie is daar?", vroeg Ruark door de gesloten deur. Het bleek een conciërge van de school te zijn – één van de weinige mensen die over sleutels beschikte voor alle gebouwen die eigendom waren van het district, waaronder woonhuizen. "Mag ik binnenkomen?", vroeg hij. Achter Ruark begon haar hond te grommen. "Wat is er aan de hand?", vroeg ze, terwijl ze twijfelde of ze de deur wel moest openen. "Ik wil heel graag met je praten," antwoordde de man, met een dubbele tong. Ruark kon horen dat hij dronken was. Ze werd razend toen ze zich realiseerde dat deze man blijkbaar al zijn sleutel had gebruikt om zo ver haar huis in te kunnen komen. Zou hij sowieso binnenkomen? Als ze hem niet binnen liet, zou hij dan kwaad worden? "Ik wil heel graag met je praten," zei Ruark, terwijl ze haar mobiel oppakte om de mannelijke docent aan de overkant van de gang te bellen, "maar ik wilde eigenlijk net gaan slapen." Zo ging het een tijdje door: de man bleef smeken, terwijl Ruark bleef weigeren. Ze rekte tijd, en bleef ondertussen haar buurman bellen. Plotseling hoorde ze de hond van haar buurman blaffen – ze denkt dat ze hem en zijn hond wakker heeft gemaakt met haar telefoontjes – en ze hoorde de man aan haar voordeur zich snel uit de voeten maken. De volgende dag meldde Ruark het incident bij het schooldistrict. Het district, zegt ze, was bezorgd om haar veiligheid – en moedigde haar aan om haar spullen te pakken en bij een andere leraar te gaan logeren. "Ze waren bang voor wraakacties," zegt ze. Ruark volgde hun advies op en ontving een hele rits berichtjes van de beschaamde conciërge waarin hij zich verontschuldigde. Het schoolbestuur regelde later dat de man in persoon zijn excuses aanbood. "Ik had zoiets van, kijk, we zijn geen vrienden. Je bent griezelig en eng," zegt Ruark. "Het schoolbestuur zei tegen hem dat hij me met rust moest laten. Maar ze ontsloegen hem niet. Hij werd alleen geschorst." En Ruark zegt dat het bestuur haar vroeg om het stil te houden. "Ze probeerden eigenlijk te zeggen: vertel niemand hierover, het is voorbij," vertelt ze.

"Ze probeerden eigenlijk te zeggen: vertel niemand hierover, het is voorbij."

In de rechtszaak die Jennifer heeft ingediend wordt gesteld dat genderdiscriminatie door het schoolbestuur haar haar baan heeft gekost, wat een schendig is van Title IX, zegt haar advocaat Caitlin Shortell. "Jennifer meldde deze gevallen van seksuele intimidatie," zegt Shortell. "Ze hebben gefaald in hun plichten onder Title IX om te reageren op beschuldigingen van seksuele intimidatie, deze te onderzoeken, en een oplossing te vinden. Het toppunt was dat ze door seksuele discriminatie gedwongen werd haar baan op te zeggen. Ze kon daar niet langer wonen en leven in de huisvesting die ze aanboden, omdat ze haar als alleenstaande vrouw in een onveilige positie plaatsten." In december van 2012 merkte een andere docent ook wat voelde als een golf van gevaarlijk gedrag richting leraren in het district op. Joshua Johnson, die acht jaar lang les gaf in Akiachak, schreef een brief naar de toenmalige gouverneur Sean Parnell over het gebrek aan steun van het schoolbestuur, waarin hij ook de verkrachting in Tuluksak in 2011 en het incident van Ruark in 2012 vermeldde. "Er is een fundamenteel onderdeel binnen het Yupiit School District dat zo incapabel en gebrekkig is dat er extreme maatregelen nodig zijn," schreef hij. "Er zijn mensen en dysfunctionele normen binnen het district die zo ernstig zijn dat ze in de buurt van criminele nalatigheid komen." Johnson, die nu als leraar werkt in New Mexico, zegt dat hij zich herinnert dat leraressen in Akiachak doodsbang waren als ze in het donker naar hun werk moesten lopen. Hij begon, zonder toestemming, een busje van de school te gebruiken om de docenten naar hun werk te brengen. En uiteindelijk vertrok hij uit het district, omdat hij zich verlamd voelde door zijn onvermogen om dingen te veranderen – het lastigvallen van leraren, het seksueel misbruik van kinderen – die langzamerhand geaccepteerd werden als normaal. "Het is mijn mening dat alleen een onmiddellijk ontslag van bepaalde bestuursleden, een volledige reorganisatie van het districtsbestuur en intensief toezicht op het regionale schoolbestuur de veiligheid van de kinderen, en vele andere mensen, kan verbeteren." Minder dan een maand nadat hij zijn brief opstuurde, belde Jennifer in paniek naar de politie, en zei ze dat ze thuis was verkracht in haar slaap. Jennifer ging nooit meer terug naar Akiachak. Na de gebeurtenis bracht ze een week door in een opvanghuis in een ander dorp. Ze werd opgenomen in het ziekenhuis toen bleek dat ze zelf niet meer in staat was om te eten. Ze zocht psychische hulp. Op een bepaald punt overwoog Jennifer wel om terug te gaan naar Akiachak, en belde ze het district om te zien of ze ergens anders gehuisvest kon worden. Toen er geen huisvestingsmogelijkheden beschikbaar waren, vertrok ze uit Alaska. Ze werd opnieuw opgenomen voor PTSS. Ze kon niet slapen zonder nachtmerries te krijgen. Ze begon te stotteren en leed aan paniekaanvallen. In Akiachak had Jennifer het gevoel dat ze belegerd werd, zeggen zij en haar adovcaat. En toch probeerde ze zichzelf te verdedigen. Probeerde ze hulp te krijgen. Probeerde ze te doen wat ze kon doen, zonder de belofte die ze had gedaan te breken: om te blijven, om les te geven, om de kinderen te helpen die ze had leren kennen en waarvan ze was gaan houden. "Je maakt een belofte," zegt ze. "En dan moet je je daaraan houden." Shortell zegt dat deze zaak draait om het verstoren van een manier van leven, een systeem dat alleen in Alaska in stand wordt gehouden; een systeem dat verkrachters beschermt en slachtoffers nog meer schade berokkent. "Als je vraagt: is er sprake van een cultuur die tegen vrouwen is gericht? Is er een cultuur van seksueel geweld?" zegt Shortell, "dan denk ik dat het antwoord 'ja' is." * De naam van 'Jennifer' is aangepast uit privacyoverwegingen. Haar echte naam is bekend bij de redactie.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.