Mijn moeder werd verkracht door de buurman

Schrijver Saskia Noort werd op haar veertiende verkracht door haar veel oudere buurjongen, en hield dit verhaal jarenlang stil. Acht jaar geleden, toen haar dochter Julia Schellekens zelf veertien was, besloot ze om dit verhaal toch te delen met de mensen om haar heen, en dus ook met Julia. Noort was namelijk verschrikkelijk bang dat iemand haar dochter hetzelfde aan zou doen, en ze hoopte dat haar eigen verhaal als waarschuwing zou gelden, als bewustwording van hoe mannen kunnen reageren op meisjes met korte rokjes.

Drie weken geleden schreef Noort haar verkrachtingsverhaal ook op voor een artikel in de Volkskrant, naar aanleiding van de vele #metoo-verhalen die nu naar boven komen van vrouwen en mannen.

Hoe is het om te horen dat je moeder op jonge leeftijd is verkracht? En werkte het verhaal inderdaad als waarschuwing of bewustwording voor Julia, had het effect op de beleving van haar eigen seksualiteit, of maakte het verhaal haar alleen maar bang? Ik vroeg het Julia zelf, die nu 22 is, en ook wat het voor haar betekent dat dit verhaal nu publiekelijk is geworden.

Broadly: Hoi Julia, hoe was het om het verkrachtingsverhaal van je moeder in de krant te zien staan?
Julia Schellekens: Toen ik het zwart op wit las, voelde ik weer de impact die het op mij heeft gehad. Ik vind het vooral heel indrukwekkend hoe ze beschrijft waarom ze het zo lang stil gehouden heeft. Ze legt uit dat zwijgen over seksueel geweld en seksuele intimidatie ons met de paplepel is ingegoten. Evenals schuld en schaamte. De manier waarop ze dat uitlegt – daar is geen speld tussen te krijgen.

Hoe ging het precies, die dag acht jaar geleden toen je moeder het je vertelde?
Ik zat in de puberteit en was me net een beetje bewust geworden van mijn vrouwelijke vormen. Het was in de tijd dat ik voor het eerst de deur uit ging in een kort rokje. Mijn moeder was zó bang dat mij iets zou overkomen, dus toen vertelde ze het. Ik weet nog dat ik er heel erg van schrok. In die periode vertelde ze het ook aan haar eigen ouders, en iedereen was totaal in shock. Het is verschrikkelijk om te horen dat je moeder is verkracht, het had veel impact op me.

Hoe ging je daarmee om?
Ik denk dat ik me er een beetje tegen heb verzet. Ik was veertien en een heftige tegendraadse puber. Nergens zag ik gevaar in en ik vertrouwde iedereen. Dat vond mijn moeder het engst, denk ik. Verkrachters zijn meestal niet mannen die uit bosjes springen, maar bekenden van je, zoals bij mijn moeder dus de buurman. Toen ze mij het verhaal vertelde, dacht ik echt: dat gaat mij toch nooit gebeuren. Tegelijkertijd was ik ook verontwaardigd dat ze nooit iets had gezegd tegen haar eigen familie – ik had haar juist willen steunen. Dat begreep ik niet, ook omdat ik me niet kon voorstellen dat ik zo zou reageren in eenzelfde situatie.

Veel mensen vragen zich bij verkrachtingsverhalen af of het slachtoffer zich wel heeft verzet en duidelijk ‘stop’ heeft gezegd, dat zie je ook nu alle #metoo-verhalen naar buiten komen. En dat is ook wat ik destijds dacht – dat vind ik nu héél erg. Maar ik was nog heel jong, en zo geschrokken dat ik er toen niet verder naar heb gevraagd.

Hebben jullie er wel over gepraat toen jij ouder werd?
Ja. Ze is er nog steeds gesloten over, want ze wil die nacht niet herbeleven. Maar ik weet het verhaal nu wel in detail, omdat ik benieuwd werd naar hoe het precies was gegaan, hoe ze zich toen voelde, hoe het ging in de weken na de verkrachting, en hoe het is om naast een man te wonen die je heeft verkracht.

Ik besef nu hoe moeilijk het voor haar moet zijn geweest. Die buurman woonde nog in het dorp, ook toen ze mij en mijn broer kreeg. Hij is nu overleden, maar hij is er gewoon mee weggekomen. Het feit dat ze het zo lang voor zichzelf heeft gehouden, en dat ze er later achterkwam dat hij het ook bij andere meisjes heeft geprobeerd, dat moet verschrikkelijk zijn geweest.

"Die buurman woonde nog in het dorp, ook toen ze mij en mijn broer kreeg. Ik vroeg haar hoe het is om naast een man te wonen die je heeft verkracht."

Heeft je moeder je overbezorgd opgevoed?
Mijn moeder was in de tijd dat ze mij over haar verkrachting vertelde extreem streng. Ze was heel obsessief bezig met mijn puberteit, en wilde me voor alles behoeden. Dat zag ik toen als een aanval, en ik ging juist op zoek naar oudere, foute jongens.

Toen ik vijftien was verhuisden mijn moeder en ik naar Amsterdam, en daar verdween die bezorgdheid helemaal. In Bergen, waar we eerst woonden, ging ik uit verveling dingen doen die niet mochten, maar in Amsterdam had ik daar geen behoefte meer aan. Toen ze mij eenmaal het vertrouwen gaf, heb ik eigenlijk nooit meer echt rare dingen gedaan.

Hoe was jouw eerste keer seks? En vertelde je dat aan je moeder?
Als ik er nu op terugkijk, weet ik niet of ik er helemaal klaar voor was – ik was veertien, veel te jong. Ik durfde het niet tegen mijn moeder te zeggen, omdat ik wist dat ze mij te jong zou vinden. Ze zou zich meteen afvragen of het wel vrijwillig was. Ik vraag me inderdaad ook wel af of ik het echt wilde, of dat het kwam omdat ik een ouder vriendje had. Maar wel was het een redelijke goede eerste ervaring.

Heb je vroeger seksuele voorlichting gehad?
Er werd bij ons thuis aan de keukentafel wel openlijk over seks gepraat. Er waren weinig taboes. Ik kreeg van mijn moeder ook een boekje over seks. Mijn vader en broer zeiden altijd: “Juul, jongens zijn maar uit op één ding en dat is op seks, óók die ene jongen die je smst over het huiswerk”.

Ik vind het vermoeiend dat je als vrouw altijd maar bezig moet zijn met de vraag of een jongen bijbedoelingen heeft. Als een jongen meer van mij wil, dan is dat zijn probleem. Ik vond het ook oneerlijk dat mijn broer anders werd aangepakt door mijn ouders, alleen omdat hij een man is. Maar als meisje loop je nou eenmaal meer gevaar in deze wereld.

Hoe ga jij met je eigen seksualiteit om?
Ik vind seks geweldig, en ik ben een super seksueel persoon. Maar ik ben niet iemand die elke week met een andere jongen in bed ligt, dat past niet bij mij. In mijn mijn leven ben ik met vijf jongens naar bed geweest, waarvan twee onenightstands. Dat vond ik allebei de keren verschrikkelijk. Ik vind het fijner als je elkaars lichaam beter leert kennen. Dit jaar wilde ik me helemaal focussen op mezelf, mijn muziek en mijn band Sam & Julia, dus besloot ik het uit te maken met mijn relatie van vijf jaar. Maar ik wilde wel seks in mijn leven, dus had ik seks met een jongen waarvan ik dacht dat er geen emoties zouden zijn – uiteindelijk zijn we verliefd geworden, en hij is nu mijn vriend.

Denk je dat vrouwen die van seks genieten nog een taboe is?
Ik denk dat een onderwerp zoals klaarkomen nog wel taboe is – waarom komt een vrouwelijk orgasme op de tweede plek? Seks lijkt vrijwel altijd te eindigen met een orgasme van de man, en daar kan ik me kwaad om maken. Ik denk dat het heel belangrijk is dat je als vrouw weet wat je lekker vindt. Vriendinnen die niet masturberen begrijp ik niet. Het is niet zo dat ik de hele tijd squirtend door het leven ga, en klaarkomen is voor mij niet het belangrijkst – het belangrijkste is dat mijn vriendje tijd voor mij neemt, en dat doet hij gelukkig. Dat is voor mij het toppunt van gelijkheid in bed.