Een beknopt overzicht van de vreemdste culturele dingen die in verschillende landen verboden zijn

Cultuur is belangrijk – zo belangrijk dat het vaak het eerste is dat alleenheersers of religieuze leiders verbieden. Hitler gooide al jaren voordat de Tweede Wereldoorlog uitbrak de boeken van onder andere Karl Marx en H.G. Wells op de brandstapel, in Noord-Korea is alles van Kerstmis tot sarcasme verboden, en het Vaticaan hield eeuwenlang een keurig lijstje van verboden boeken bij. Maar ook dichterbij huis zijn er genoeg voorbeelden te vinden van politici die allerlei dingen willen verbieden omdat ze niet overeenkomen met hun denkbeelden of mensbeeld. Zo wil de PVV alles wat met de islam te maken heeft verbieden, waaronder de Koran, hoofddoekjes en de moskee, maar ook broodjes halal kebab in het gemeentehuis.

Lees ook: Een cultuurwetenschapper vertelt waarom cultuur zo belangrijk is

Daar kun je verbolgen over zijn, maar vanuit een cultuurwetenschappelijk perspectief is het tegelijkertijd ook een interessant fenomeen. Een bizar verbod geeft een uniek inkijkje in de raderen van de culturele machine. Daarom zetten we hier de vreemdste voorbeelden op een rijtje van culturele uitingen die in de recente geschiedenis op verschillende plekken verboden zijn. Dat je er maar wat van mag opsteken.

In China word je geacht te werken tot je erbij neervalt. Nijverheid en ambitie zijn de grootste deugden, en er is één grote vijand van die deugden die ervoor zorgt dat vooral jonge mensen hun tijd weg pissen met Cheetohanden op de bank: videogames.

Daarom besloot het Chinese ministerie van Cultuur in 2000 om alle spelconsoles, zoals de Playstation en Xbox, te verbieden. Het verbod bleek lastig te handhaven en miljoenen gamers zochten hun heil op de zwarte markt. Toch werd het verbod pas in 2015 opgeheven en staat er alweer een nieuwe maatregel op de rol: de regering heeft nu een wetsvoorstel bedacht om iedereen onder de achttien jaar vanaf middernacht uit online games te weren. "[Online] spellen zijn als opium," aldus professor Tao Honkai, één van de luidste stemmen in de strijd tegen games.

Na de opnames van de film Brokedown Palace, die zich voor een deel afspeelt in Manilla, was actrice Claire Danes niet bepaald gecharmeerd van de Filipijnse hoofdstad. In interviews met Vogue en Premier kon ze niet voor zich houden dat ze het maar een nare stinkstad vond. "Het ruikt er naar kakkerlakken, en mensen hebben er niks – zelfs geen armen, benen, ogen en tanden," riep Danes.

Dat schoot ze op de Filipijnen behoorlijk in het verkeerde keelgat. De media hadden het wekenlang over niets anders dan deze "onbehouwen toeschouwer," en na een week of drie besloot het stadsbestuur zelfs unaniem om alle films met Claire Danes uit de lokale bioscopen te weren.

Nou is de Filipijnse regering sowieso vrij snel op hun pik getrapt: ook Justin Bieber, de Beatles en Dan Brown kregen al eens te maken met de Filipijnse verbanningsdrift.

Nadat een ouder klaagde dat zijn negenjarige kind de definitie van orale seks had opgezocht in het woordenboek, werden in het zuiden van de Amerikaanse staat Californië in 2010 alle woordenboeken uit de klaslokalen gehaald. "Het is gewoon niet geschikt voor hun leeftijd," zei districtswoordvoerder Betti Cadmus tegen een lokale krant.

Om er nog een schepje bovenop te doen, besloot het schoolbestuur om het hele woordenboek door te speuren op zoek naar nog meer "dingen van expliciete aard ". Je kan die tere kinderzieltjes tenslotte maar beter beschermen tegen zulke levensgevaarlijke taal.

Tuurlijk, het permanent in de ban doen van het matje zou op grond van goede smaak bijna te verantwoorden zijn. Gelukkig is 'bijna' in ons land niet genoeg basis voor een wetsvoorstel, en kunnen we hier volop genieten van de haardossen van mensen die de jaren tachtig niet achter zich konden laten. In Iran hebben ze minder scrupules om in het wilde weg te wetgeven, en is een matje dus uit den boze.

In 2010 vaardigde het ministerie van Cultuur een lijst uit met toegestane kapsels, en werd de religieuze politie eropuit gestuurd om kapperszaken binnen te vallen waar stijlen werden aangemeten die niet aan de fatsoenseisen voldeden. Het matje is dus ook niet de enige haardracht die er verboden is: ook 'te homoseksuele' kapsels moeten eraan geloven, net als mannen die te veel gel in hun haar doen.

Je zou hele pagina's kunnen vullen met de vreemde fratsen van de Chinese regering, maar wat ze in 2011 verboden is te maf om niet te noemen: tijdreizen. Niet per se de daadwerkelijke handeling (hoewel dat zodra het mogelijk zou zijn ongetwijfeld linea recta op de zwarte lijst zou belanden), maar vooral het behandelen van het thema in films en op televisie. In een dictaat dat in maart 2011 werd uitgevaardigd, klaagde de Chinese overheid dat sciencefictionseries "monsterlijke en absurde plotten hebben, absurde tactieken gebruiken, en zelfs feudalisme, bijgeloof, fatalisme en reïncarnatie promoten."

In een interview met The Hollywood Reporter zei een Chinese filmcriticus nog: "De meeste tijdreisverhalen bevatten maar weinig wetenschap en zijn vooral een excuus om commentaar te leveren op de politiek."

In 2008 verklaarde de Russische regering de oorlog aan emo-kleding. Ze noemden het een 'gevaarlijke tienertrend' die zelfmoord in de hand zou werken, dus besloten ze dat niemand meer emo mocht zijn "zodat er in 2020 nog iemand in Moskou zou zijn om de regering te runnen." True story.

Je ziet het: de wereld is lekker aan het verbieden geweest in de afgelopen jaren – en waarschijnlijk gaat dat nog wel even zo door. Met een studie Cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit leer je dit soort trends duiden, analyseren en begrijpen. Zodat je begrijpt waarom cultuur niet iets is dat je zomaar kunt verbieden, maar een fundamenteel onderdeel van de maatschappij.

Bij de Open Universiteit kan je een bachelor- en masteropleiding in Cultuurwetenschappen doen, waarbij je alles leert over kunst, geschiedenis, filosofie, literatuur en meer. Je kan de vakken van de Open Universiteit thuis en in deeltijd volgen, en zo vanuit je luie stoel wat broodnodige kennis opdoen over het bindmiddel van onze samenleving.

Kijk hier voor meer informatie over de studierichtingen die de Open Universiteit dit jaar aanbiedt.