Op z’n zondags oorlogje spelen

Ik raakte geïnteresseerd in fotografie in mijn vroege tienerjaren. Zoals velen had ik het doel om dingen vast te leggen die “authentiek en picturesque” lijken. Maar eigenlijk had ik helemaal geen artistieke referenties. Kortom, het was brak. 

Wat zo treffend is aan fotografie is de manier waarop we een situatie of scene voorstellen, de idealisering van een gegeven moment. We geloven erin, en het is spannend, we zitten vast aan een cliché zonder dat het echt een werkelijkheid weergeeft. 

Ik woon in de provincie Luxemburg. Het verhaal van de Slag om de Ardennen is altijd een soort historische schaduw geweest voor mij, gekend maar toch ook onbekend. De afgelopen jaren deed ik vaak mee aan historische re-enactments in Bastenaken, het epicentrum van de slag en bij Foy-Notre-Dame, waar het einde van het offensief plaatsvond.

Echter wou ik deze keer niet het moment zelf vastleggen, maar met beelden werken die in die tijd zouden kunnen gemaakt zijn, terwijl ik tegelijkertijd de compleet tegenovergestelde benadering koos door te spelen op anachronismen. Tussen surrealisme en absurditeit in. 

Er leeft een grote interesse voor de militaire geschiedenis. Dat geldt al zeker voor mensen die zich verkleden als militaire figuren of spullen uit die tijd verzamelen. Sommigen zijn zelfs in het bezit van werkende tanks en kennen de verschillende rangen, de wapenmodellen, alles. Het is iets voor de enthousiasten, een klein beetje geeky, mensen die er hun kick uithalen, een fictionele realiteit voor een aantal uren - soms zelfs enkele dagen voor de meest gemotiveerden onder hen.

Deze re-enactments zijn voor de echte oorlogsfanaten het event van het jaar. Allemaal in uniform verzamelen honderden mannen en vrouwen elk jaar op het slagveld. Het is precies een openluchtspeeltuin, een grote speeltuin met losse flodders en pyrotechnische effecten. 

De deelnemers komen van over heel Europa en soms zelfs nog verder. Ik leerde er zelfs al een groep Polen kennen die nazi’s speelden voor een paar van de gevechten. Dat gezegd zijnde, zijn de meesten wel verkleed als Amerikaanse soldaten. 

Bij deze soort re-enactments, zowel herdenkend als eerder voor de lol, gebeuren er visueel heel wat interessante dingen op vlak van anachronismen: soldaten die hun auto uitladen terwijl ze een pintje drinken, een nieuwsgierig persoon die in een tank kruipt terwijl twee figuranten poseren alsof er niets aan de hand is, of een leger aan smartphones die de vijandelijke troepen vastlegt. 

Na meerdere edities meegemaakt te hebben, zit ik nog altijd met een aantal vragen. Voor sommigen heeft dit vooral te maken met herdenking, verering.

Maar is het in dramatische tijden - waar we angstig zijn voor een nieuwe oorlog met echte geweren en bloedvergiet, echte families die uitgemoord worden en generaties aan trauma - verantwoord om in te beelden dat in een niet-zo-verre werkelijkheid deze oorlog een soort spelletje kan worden? Hoeveel plek is er dan nog voor herdenking en hoeveel voor speelsheid?

Anthony op Instagram.

Ontdek hier andere Belgische fotografen. Ben je of ken je zelf een getalenteerde fotograaf? Stuur ons een mailtje op beinfo@vice.com

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.