Waarom deze Nederlanders af willen van hun dubbele Marokkaanse nationaliteit

Deze twaalf mensen – en volgens hen nog veel meer Marokkaanse Nederlanders die uit angst niet met hun naam in het manifest willen – willen dat de Nederlandse overheid ze helpt om van hun dubbele nationaliteit af te komen, en dus in gesprek gaat met Marokko. Deze gedwongen dubbele nationaliteit zorgt namelijk voor problemen: ze kunnen zich niet uitspreken tegen mensenrechtenschendingen die plaatsvinden in Marokko, want “Marokko heeft een scala aan overheidsinstituties in het leven geroepen om Marokkanen in Nederland te bespioneren en te intimideren.” Ondertekenaar Nadia Ezzeroili vertelde op Twitter dat zij door haar dubbele nationaliteit niet met haar kind naar Marokko kan reizen: ze is niet getrouwd, en dus wordt het kind door de Marokkaanse wet gezien als ‘buitenechtelijk’, en dat is daar strafbaar.

Ik vroeg drie ondertekenaars waarom het voor hen persoonlijk belangrijk is om af te komen van hun Marokkaanse nationaliteit, en wat hun familie en vrienden van deze strijd vinden.

VICE: Hoi Laila. Je wil liever niet dat er een foto bij dit stuk komt. Waarom niet?
Laila: Ik ben bang dat mijn gezin, familieleden of mijzelf iets overkomt. In mijn achterhoofd is er altijd de gedachte: heeft het gevolgen voor mijn familie als ik me uitspreek? Zou er iets ergs kunnen gebeuren? Ik heb besloten mijn mond open te trekken, maar dat is nooit zonder angst. Angst voor de onvoorspelbaarheid en onbetrouwbaarheid van de Marokkaanse staat.

Je staat wel met naam- en toenaam in het pamflet, en in dit stuk.
Veel mensen leveren kritiek onder schuilnamen. Ik denk weleens: ben ik gekke henkie dat ik het onder mijn eigen naam doe? Maar ik wil dat dit gesprek gevoerd wordt, en daarvoor moeten we uit de schaduw stappen.

Waarom is dit pamflet zo belangrijk voor je?
Mijn Marokkaanse nationaliteit is iets wat ik niet wil, maar wat moet. Het is nu zo: eens een Marokkaan, altijd een Marokkaan. Het is zo krom. Aan de ene kant woon ik in Nederland, waar mijn rechten zijn gewaarborgd, aan de ander kant val ik onder een systeem waar homoseksualiteit en abortus strafbaar is.

Hou jij rekening met Marokkaanse wetten?
Toen mijn kinderen werden geboren, heb ik ze aangegeven bij het Marokkaanse consulaat. Ik stond daar niet bij stil, ik accepteerde dat als een gegeven. Nu gaat dat wringen. Ik heb geen idee wat de Marokkaanse staat met onze gegevens doet.

Tot slot: wat vindt je familie van dit pamflet?
Mijn zusjes steunen het volop.

Dankjewel Laila.
Mag ik nog iets kwijt? Ik strijd vooral voor mijn kinderen en de generaties daarna. Die zijn in Nederland opgegroeid met welvaart, veiligheid en vrijheid. Zij zien Marokko als leuk vakantieland met mooie stranden, maar ze hebben geen idee wat erachter schuilgaat. Leeftijdsgenoten verdrinken omdat ze op een bootje naar Europa stappen om aan de ellende te ontsnappen.

VICE: Hoi Asis. Waarom wil jij af van je dubbele nationaliteit?
Asis: Ik wil geen deel uitmaken van een dictatuur die mensen zomaar in de gevangenis gooit. In 2016 kwamen mensen in Marokko in opstand om de situatie in hun land te verbeteren. Weet je wat er gebeurde? Ze werden in de gevangenis gestopt voor twintig jaar. Mensen zeggen weleens tegen mij: “Jij hebt er toch geen last van”. Ik denk dan: jawel, ik ken mensen die in de gevangenis zitten en wiens mensenrechten worden geschonden.

Zou je het ook jammer vinden om geen Marokkaanse nationaliteit meer te hebben?
Nee, ik zou het een hele grote bevrijding vinden. Ik ben geen Marokkaan, en ik wil niet dat de Marokkaanse staat mij claimt. Nederland wil dat iedereen integreert, nou, zorg daar dan voor. Als Nederland dit echt een keertje serieus bespreekt, is het vanmiddag nog geregeld. Maar ze willen geen gezeik met Marokko.

Op welke manier houd jij rekening met Marokkaanse wetten?
Toen mijn vader overleed, moest ik naar het Marokkaanse consulaat in Amsterdam. De baas vroeg naar mijn Marokkaanse paspoort. Toen ik zei dat ik die niet had, begon hij me te beledigen: “Ik zou geeneens willen dat jij Marokkaan bent.”

Wat vinden je familie en vrienden van het manifest?
Ik denk dat ze bang zijn – volgens mij zijn veel Nederlanders met een Marokkaanse achtergrond dat. Maar wie zou er niet bang zijn voor een dictatuur? De koning is een creep. Hij heeft 600 auto’s en een miljoen horloges, terwijl hij mensen die vechten voor een beter land in de gevangenis gooit.

VICE: Dag Saïd. Heeft u veel reacties op het pamflet gekregen?
Saïd: Ik heb het op Facebook gepost. Sommige mensen reageerden dat ze het initiatief ondersteunen, andere scholden me uit als verrader – een verrader van Marokko en de Islam.

Wordt u daar weleens bang van?
Tuurlijk, ik doe deze actie niet met grote blijdschap. Als ik kritiek uit op de Marokkaanse regering, zoals met dit pamflet, weet ik dat er risico’s aan verbonden zijn. Ik zou in Marokko gearresteerd kunnen worden. Deze zomer gingen vrienden van mij naar Marokko. Ze zouden me appen als ze de grens naderden en als ze de grens over waren. Als ik ineens niets meer zou horen, wist ik dat er bij de grens iets ergs gebeurd was. Dan zou ik het Ministerie van Buitenlandse zaken of een mensenrechtenorganisatie inschakelen. Gelukkig gebeurde er niks, maar dit zijn dingen waarmee wij rekening moeten houden.

Wanneer heeft u last van uw dubbele nationaliteit?
Als ik in Marokko ben, word ik gezien als Marokkaan. Ik ga daar eens in de twee à drie jaar naartoe op vakantie. Het land is mooi, ik heb daar familie, en er zijn nog wel wat aardige mensen te vinden. Maar ik kom altijd wel in een vervelende situatie terecht. Ik heb meerdere keren meegemaakt dat ik zonder reden smeergeld bij politiecontroles moest betalen – alleen omdat ze mij als Marokkaan zien.

Zou u het ook jammer vinden als u officieel geen Marokkaanse identiteit meer hebt?
Nee. Ik zou het juist leuk vinden dat als ik daar op vakantie ben, ik als ‘Piet’ of ‘Jan’ word behandeld. Gewoon, net als andere Nederlandse toeristen.