Straatvraag: moet sissen, fluiten en andere straatintimidatie wettelijk verboden worden?

Afgelopen december publiceerden we een artikel over hoe vrouwen in heel Europa omgaan met straatintimidatie. Om een paar fluitende bouwvakkers kan ik zelf nog wel lachen, maar als er dingen geroepen worden of mannen met me mee gaan lopen, voel ik me minder veilig. Raadsleden Dilan Yesilgöz-Zegerius (VVD) en Marijke Shahsavari-Jansen (CDA) waren klaar met het gesis en gefluit waar veel vrouwen mee te maken krijgen, dus dienden ze vorig jaar in mei een initiatiefvoorstel in voor een verbod op straatintimidatie in Amsterdam.

Het college van burgemeester en wethouders steunt het voorstel en alleen de gemeenteraad moet nog akkoord gaan. Wanneer dat besluit wordt genomen, is onduidelijk. Yesilgöz-Zegerius staat momenteel op plek 19 van de landelijke kandidatenlijst van de VVD, dus mocht ze in de Tweede Kamer belanden, dan zou het zomaar kunnen dat ze pleit voor een landelijk sisverbod.

Overigens is lang niet iedereen te spreken over dit idee. In een opiniestuk op de feministische blog Stellingdames.nl wordt bijvoorbeeld beargumenteerd dat er een risico bestaat dat deze maatregel "onevenredig tegen minderheden" zou kunnen worden gebruikt, oftwel dat etnisch profileren op de loer ligt. Ook zouden cijfers hebben aangetoond dat het criminaliseren van straatintimidatie geen effectief middel is: in landen waar er al boetes worden uitgedeeld voor dit soort gedrag (zoals België en Portugal), wordt weinig effect gemeten.

We gingen de straat op en vroegen een aantal Amsterdammers of ze veel last hebben van vervelende opmerkingen en opdringerige figuren, en of het ze een goed idee lijkt om hier boetes voor uit te delen.

Broadly: Ha, Dominique. Vind je dat er boetes moeten komen te staan op het nafluiten van vrouwen op straat?
Dominique: Voor fluiten op zich niet, maar als er dingen worden geroepen, vind ik dat wel heel vervelend. Naar mijn ervaring gebeurt het ook echt veel, daar moet wel iets aan gedaan worden. Het gebeurt niet zozeer in het centrum, maar wel in afgelegen buurten. Ik heb zelf in Geuzenveld gewoond en daar werd ik 's avonds vaak nageroepen op pleinen en zo. Nu woon ik in Oud-Zuid en daar is het echt wel minder.

Waar ligt voor jou de grens bij straatintimidatie? Wat kan wel en wat niet?
Nou, fluiten kan dus nog wel, dan voel je je niet meteen aangesproken. Maar zo gauw ze dingen beginnen te roepen, vind ik het echt te ver gaan.

Hoe reageer je wanneer je zelf wordt nagefloten?
Ik probeer altijd te doen alsof ik het niet hoor.

En hoe voel je je op zo'n moment?
Ongemakkelijk, maar het ligt ook aan het tijdstip waarop het gebeurt. Als je 's avonds als meisje alleen over straat loopt en er zijn vier jongens naar je aan het roepen, komt dat intimiderend over. Overdag vind ik het al een heel andere lading hebben.

Broadly: Vinden jullie dat straatintimidatie beboet zou moeten worden?
Daan: Ik denk dat het vooral heel moeilijk is. Want hoe kun je zoiets wettelijk vastleggen, en hoe kun je bewijzen dat iemand je heeft nagefloten?

Eline: Inderdaad, dan moet diegene die fluit op heterdaad worden betrapt. Ik vind het maar lastig, want straatintimidatie kan heel onschuldig zijn, maar natuurlijk ook heel bedreigend.

Er is ook ophef ontstaan, omdat sommige mensen bang zijn dat het met deze regel makkelijker wordt om etnisch te profileren. Wat vinden jullie daarvan?
Daan: Ik zou zelf als witte Amsterdammer niet snel naar vrouwen fluiten, maar misschien zijn er culturen waarin het ook als normaal gezien wordt. Daar heb ik eigenlijk geen idee van, maar ik vind het wel een interessante vraag.
Eline: Ja, maar moet je je daar als vrouw dan maar bij neerleggen?

Eline, heb je het zelf wel eens meegemaakt dat je wordt nagefloten en wat doe je dan op zo'n moment?
Eline: Ik loop door. Het is gewoon heel vervelend en ik voel me daar echt niet fijn bij, zeker niet als iemand heel veel aandacht opeist en vervolgens ook nog tegen je begint te praten.

En Daan, stel dat je ziet dat iemand een meisje lastig valt op straat, zou je er dan iets van zeggen?
Daan: Het ligt aan de context. Stel dat je met een vriendin bent die wordt lastiggevallen door een of andere gast, dan zou ik wel wat zeggen.
Eline: Stel dat ik de supermarkt uitloop en jij staat daar op mij te wachten en ik word lastiggevallen door een vent, zou je me helpen? Niet dat het per se nodig zou zijn om voor me op te komen.
Daan: Als hij lang door blijft gaan, dan wel. En stel dat we samen over straat lopen en ik fluit naar een meisje terwijl er op hetzelfde moment een politieagent voorbij loopt die mij een boete geeft, ben je het daar dan mee eens?
Eline: Dan ben ik het er mee eens, ja.

Dus, voor of tegen?
Eline: Voor.
Daan: Tegen.

Broadly: Hoi, Rosa. Lijkt het jou een goed idee als er boetes komen te staan op straatintimidatie?
Rosa: Ja, ik vind dat het niet meer zou mogen dat vrouwen op straat nageroepen worden. Het is ook niet meer van deze tijd. Ik denk dat het met boetes in elk geval sneller gestopt kan worden.

Wat vind je wat straatintimidatie betreft wel kunnen en wat absoluut niet?
Als je op de fiets zit en er wordt iets naar je geroepen, kan dat nog wel – maar als je in je eentje over straat loopt en er komt een groep jongens op een dreigende manier op je aflopen, vind ik dat niet kunnen. Eigenlijk kan het gewoon niet meer vanaf het moment dat je je onveilig voelt, dat is voor mij de grens.

Sommige mensen zijn bang dat deze nieuwe wetgeving onevenredig tegen minderheden gebruikt zou kunnen worden. Wat vind je daarvan?
Dat vind ik een heel goed punt en het is goed dat het ter sprake komt. Maar ik denk wel dat wanneer het écht zo is dat een bepaalde groep jongens zich hier het vaakst schuldig aan maakt, dat gewoon niet door de beugel moet kunnen.

Hoe voel jij je wanneer je wordt nageroepen?
In elk geval niet onveilig – eerder gewoon geïrriteerd, omdat ik niet rondloop zodat jongens wanneer zij dat willen naar me kunnen schreeuwen.

Broadly: Hé Cameron, vind je het nafluiten van vrouwen op straat beboet zou moeten worden?
Cameron: Ja, er kan soms wel wat gezegd worden tegen vrouwen – maar als dat echt te ver gaat, is het goed als daar een waarschuwing op volgt.

En wat is volgens jou dan de grens?
Als iemand iets zegt waarvan je merkt dat het grappig bedoeld is, vind ik het nog oké. Maar als iemand aan blijft dringen, vind ik dat er een grens overschreden wordt.

Heb je zelf wel eens iemand nagefloten?
Nee.

En stel dat een vriend in jouw bijzijn een vrouw na zou fluiten, zou je er dan iets van zeggen?
Ja, dan zou ik er zeker iets van zeggen.

Is dat al wel eens voorgekomen?
Ja, die vriend van me reageerde toen nogal lacherig.

Broadly: Ha Laura, vind je dat er boetes moeten komen te staan op straatintimidatie?
Laura: Nee, ik denk dat boetes dat niet gaan voorkomen. Het is vaak zo dat je een misdaad niet voorkomt als je er een straf voor oplegt. Pas als je de pakkans verhoogt, lukt dat. Dus ik denk eigenlijk dat het geen zin heeft.

En waar ligt voor jou de grens als het op straatintimidatie aankomt?
Als ik over straat loop, word ik eigenlijk altijd wel aangesproken. Dat gaat van 'heb je zin om koffie te drinken?' tot 'hé, lekker wijf.' Op zich vind ik dat niet heel erg. Ik vind het wel heel vervelend wanneer ze met je mee blijven lopen, of je zelfs aanraken. Dat kun je eigenlijk niet eens meer straatintimidatie noemen – het is gewoon aanranding.

Hoe reageer je als er iets naar je geroepen wordt?
Meestal probeer ik het te negeren en soms probeer ik er een grapje van te maken of iets aardigs terug te zeggen. Wat in ieder geval niet werkt, is heel boos of bitchy gaan doen, want dan worden ze alleen maar agressief.

Broadly: Hoi Djuno, vind je dat straatintimidatie strafbaar zou moeten worden?
Djuno: Ik denk vooral dat het heel moeilijk zal worden om mensen die zich er schuldig aan maken te beboeten. Dan moet iemand echt op heterdaad betrapt worden. Maar ik betwijfel of je mensen wel moet beboeten voor zoiets…

En wat als er echt dingen geroepen worden en iemand maar mee blijft lopen?
Je gaat geen boetes uitdelen als er vijf bouwvakkers op een rij zitten die allemaal fluiten. Maar als er echt geïntimideerd wordt en er wordt meegelopen, vind ik dat een ander verhaal. Dan mag er actie ondernomen worden en zou een boete op zijn plaats zijn. Maar het lastige is nog steeds dat je het wel moet kunnen bewijzen.

Het idee heerst dat de nieuwe wet in het nadeel van minderheden kan worden gebruikt. Hoe sta jij daar tegenover?
Dat klopt. Maar het is volgens mij wel zo – en kan dit nu niet hard maken – dat het volk dat uiteindelijk in de gevangenis belandt wel vaak tot etnische minderheden behoort. Tegelijkertijd vind ik dat er wel op gelet moet worden dat dit niet doorschiet.

Stel dat een vriend iets naar een meisje zou roepen, zou je er dan iets over zeggen?
Het ligt eraan wat. Ik heb wel eens in de auto gezeten met vrienden en dat er dan naar een meisje werd getoeterd. Ik denk dat dat niet schadelijk is. Maar zo gauw er kwetsende termen bij komen kijken, vind ik het een ander verhaal. Maar goed, het is natuurlijk altijd nog iedereens eigen beleving.

-

Vrouwen praten misschien veel, maar we horen ze te weinig. Daarom is Broadly Nederland er. Like onze pagina.