We spraken Milkshake-directeur Marieke Samallo over voorbij de hokjes denken

Hoewel Milkshake Festival zowel in Het Parool als op NU.nl omschreven wordt als 'dancefestival', is dat een wel erg beperkte identiteit voor dit bonte feest, dat dit jaar voor de zesde keer wordt gehouden in het Amsterdamse Westerpark. En daar gaat het dit vrijzinnige festival juist om: Milkshake is voor álle hokjes, zodat er géén hokjes meer zijn – alle leeftijden, lichaamsvormen, afkomsten en seksualiteiten door elkaar.

Op de site van Milkshake vind je een woordenboek vol fetisjen en voorkeuren, bijvoorbeeld het 'duinkonijn' (een homo die in de duinen een sekspartner zoekt) en 'katoptronofilie' (opwinding door seks voor spiegels). En op de flyer van dit jaar zie je een oudere vrouw met grijs haar, rimpels, een sexy bikini en glitterjurk, en een extreem knappe, gladde Arabisch uitziende jongen aan een milkshake lurken.

Deze formule, of "levensstijl" zoals directeur Marieke Samallo (37) het noemt, levert al een half decennium een trouw publiek op. De gemiddelde Milkshake-bezoeker is al vier van de vijf keer geweest. En net als vorig jaar duurt het festival ook in 2017 twee dagen, en dit jaar is er voor het eerst een internationale editie: Milkshake São Paulo.

Ik sprak Samallo – een van de weinige vrouwelijke festivaldirecteuren in Nederland – een week voordat ze naar Brazilië vertrok.

Broadly: Dag Marieke, dus Milkshake gaat naar Brazilië!
Marieke Samallo: Ja, leuk hè? Ik ben heel benieuwd hoe dat gaat zijn. In de productie lopen we soms tegen culturele verschillen aan, want hoe leg je uit wat ordinair is en wat niet? Hoe ga je uitleggen dat een fistfuck-act op Milkshake niet tacky is, maar iets anders wel?

En je gaat er straks heen om ze dat haarfijn uit te leggen?
We zijn de afgelopen tijd bezig geweest om de do's en don'ts van Milkshake op te schrijven: 120 pagina's vol over wat dansers wel en niet mogen. Hele erge fetisjdansers mag wel, Jersey Shore mag niet.

Wat zijn de belangrijkste lessen uit de Milkshake-Bijbel?
'Liefdevol zijn' is het allerbelangrijkste. En onze tone of voice, hoe we met ons publiek praten. Dat we antwoord geven op hun klachten en vragen.

Hoe bedoel je dat precies?
Ik zie bij veel festivals dat ze online zijn afgesloten voor publiek. Mensen kunnen niet zomaar iets plaatsen, waarschijnlijk omdat de organisatie geen zin heeft in klachten of Ticketswap-achtige toestanden. Wij behandelen klachten juist publiekelijk. Ik geloof dat mensen dat juist waarderen, en zo kom je er altijd samen wel uit.

Je stelt wel veel vertrouwen in de moderne mens. Het kan online best uit de hand lopen met haatcomments en zo. Het Milkshake-gevoel is een levensstijl, en dat gaat ook over de dialoog aangaan. Alleen als er echt een haatzaaier tussen zit, of een homofoob, dan wil ik een bericht uiteindelijk wel verwijderen.

Als mensen kritiek hebben, passen jullie daar dan dingen op aan?
Jazeker. Ik had een keer een deal met het Amstel Hotel gemaakt, en toen kreeg ik op Facebook echt de volle laag: blijkbaar was er net een homofobe sjeik of zoiets eigenaar geworden. Ik wist dat niet, en heb mijn excuses aangeboden. Toen was het weer goed.

Jullie zijn een tweedaags festival geworden, en gaan voor het eerst naar het buitenland. Wat is er nog meer veranderd in de afgelopen vijf jaar?
Er doen altijd veel organisaties mee aan het festival, maar de afgelopen jaren zaten we best wel in dezelfde Nederlandse poel te vissen. Ik wilde meer geprikkeld worden, dus nu doen er voor het eerst een aantal buitenlandse clubs mee: de WUT?CLUB uit Londen; Sexy Party uit Keulen en Less Drama More Techno uit Parijs.

Wat is jouw aandeel in dit buitenlandbeleid?
Ik ben snel verveeld. Op het moment dat ik geen vernieuwing meer zie, gooi ik er verandering in. Maar over de creatieve kant hebben mensen meestal niets te klagen. Er zijn elfhonderd performers per dag aan het werk op Milkshake.

Elfhonderd?!
Ja. Je komt binnen en wordt zo overweldigd door alles. Ik wil grenzen over en ik wil dat het publiek dingen onthoudt. Ik onthoud vaak geen optredens en performers van andere festivals. Milkshake is een levend decor.

Wat gaat er dit jaar allemaal gebeuren?
The Village People komen! Zij zijn 73 jaar oud. Ik ben zo benieuwd hoe dat gaat uitpakken. En Vieze Poezendek, de hiphopstage, is dit jaar het grootst en duurt als enige twee dagen. Wel ben ik een beetje klaar met de twerkende meisjes daar, dus ik ga er dit jaar een muscle beach van maken, met allemaal bodybuildermeisjes en -jongens.

Het klinkt als een gigantische productie. Hoe zien jouw werkdagen eruit, richting de festivaldatum?
Dit jaar is het iets anders, omdat ik het nu organiseer vanuit mijn eigen productiekantoor: D.O.L.house. Hiervoor zat ik bij AIR, dat werd overgenomen door ID&T en dus door SFX. Dan werk je ineens voor een enorme organisatie, ver weg. Ik dacht: wat als er iemand in Amerika bedenkt dat-ie het anders wil, met Milkshake? Toen ben ik voor mezelf begonnen, wat ook goed uitkomt met mijn nieuwe rol als moeder. Nu ben ik flexibeler.

Werk je minder, nu je voor je zoontje zorgt?
Nee, het is nog steeds superdruk. Meestal ga ik wel om kwart voor zes naar huis, om te eten met z'n drietjes, maar als hij naar bed is ga ik weer terug naar kantoor, om aan Milkshake Brazilië te werken. Wat wel veranderd is, zijn mijn prioriteiten: als de crèche opbelt dat hij ziek is, ben ik zo weg, ook al is dat op het allerdrukste moment hier. Maar dat kan ook. Door mijn verlof heb ik gezien dat je gewoon weg kan gaan, terwijl ik daarvoor altijd dacht dat ik geen dag ziek kon zijn. Iedereen is misbaar. En ik ben rustiger geworden, en minder vatbaar voor kritiek.

Je bent een van de weinige vrouwelijke festivaldirecteuren in Nederland.
Is dat zo? Heeft de Parade niet een vrouw als artistiek directeur?

Klopt, sowieso zie je meer vrouwelijke leiders bij theaterfestivals. Maar bij muziekfestivals nauwelijks.
Als ik erover nadenk zie ik inderdaad weinig vrouwen aan de top. Of ze worden powervrouwen genoemd, dat vind ik echt verschrikkelijk. Misschien hebben ze geen zin in die strijd. Ik wel, ik maak overal een wedstrijdje van. Of ik ben toch gewoon een gay man trapped in a woman's body. Waarom kan ik het anders zo goed vinden met al die nichten?

Zijn er momenten geweest dat je dacht: dit gebeurt omdat ik een vrouw ben.
Ik denk dat ik meer geïnterviewd word omdat ik een vrouw ben.

Klopt, anders had ik je nu ook niet gesproken waarschijnlijk. En tijdens onderhandelingen?
Ja, natuurlijk wel, maar ik weet niet zeker of dat is omdat ik een vrouw ben, of omdat ik goed mijn eigen sales kan doen. Soms zeggen collega's uit de dancescene: ik zou nooit zoveel kunnen verdienen als mijn directe collega, omdát ik een vrouw ben.

Ik heb mijn salaris nooit vergeleken met collega's, maar dat snap ik niet. Ik denk wel dat mannelijke collega's bij AIR het soms moeilijk hebben gehad omdat ik een vrouw ben – ik kan best venijnig zijn. Maar dat is na mijn zwangerschap veranderd.

Vind je dat er genoeg plek is voor lhbtqi'ers in het Nederlandse festivallandschap?
Vergeet de -a niet, voor aseksuelen, maar ook de -s van straight: het kan echt niet dat de hetero's overal buiten worden gehouden, haha.

Nou, inderdaad. Over die letters: is dat gek genoeg niet juist een beperking, omdat je alsnog in hokjes denkt?
Je kan er ook de -f van 'fat' achter zetten, vind ik. We noemen Milkshake ook geen gayfestival. Ja, we hebben wel een roze saus en spreken ons uit tegen die kampen in Tsjetsjenië bijvoorbeeld, maar ik heb op het festival nog nooit de regenboogvlag gehesen. Niet omdat ik anti ben, maar mijn visie is somewhere óver the rainbow, waar alles door elkaar heen loopt. Wij zijn geen activisten, we vieren het leven. Gelukkig hebben er genoeg mensen wel op de barricades gestaan, en nog steeds, maar mijn ideale wereld is daar voorbij. Al die oude rotten met wie ik werk – Erwin Olaf, Ted Langenbach, Joost van Bellen – hebben het ook nooit alleen over 'gay- mannen', zij vinden diverse identiteiten net zo belangrijk.

Je bent meer voor het hokje Mens?
Ja. Want stel je voor dat ik morgen van hetero naar homo verander, dan moet ik alles weer aanpassen.

Dankjewel Marieke, en veel plezier straks in Brazilië en in Amsterdam in juli. Heb je je outfit al klaarliggen?
Haha, ik heb altijd grote plannen daarvoor, maar uiteindelijk wordt het vaak gewoon een shirt en een spijkerbroek. Veel te veel gedoe. Leuk om met van die gekapte krullen naar een feestje te gaan, maar ik ben gewoon aan het beuken, vanaf zes uur 's ochtends tot laat. En de volgende dag weer.

Dit artikel verscheen eerder in onze Festival Guide. Meer stukken uit de Guide vind je op festivals.vice.com.