Deze kunstenaar maakt gifjes van wildpoepers in Veghel

Voor de meeste mannen is het normaal om zo nu en dan ergens in de publieke ruimte even de fluit uit de broek te halen en tegen een boom aan te stralen. En ook voor vrouwen is het in benevelde toestanden en met lange rijen in de club, vaak een uitstekende oplossing om even achter een auto te duiken – al weten we sinds dit jaar dat de rechter liever heeft dat vrouwen ook gebruik maken van urinoirs.

Hoe anders is dat met poepen. Alleen al door het gebrek aan wc-papier is het voor weinig mensen een aantrekkelijk idee om bij hoge nood ergens achter een boompje te hurken; behalve natuurlijk als je aan het backpacken bent op Fraser Island, of op een andere manier één probeert te worden met de natuur. Wildpoepers zijn bijna niet zichtbaar, totdat daar het internet verscheen.

Op YouTube vind je meerdere video's van mensen die poepen in het zicht van een bewakingscamera of mobiele telefoon, wat zowel over fetisjisme kan gaan of over outdoor-adviezen. Kunstenaar Robin van der Heijden vond online een aantal video's van mensen die achter een container poepen, op een klein industrieterreintje in Veghel, waar zij zelf ook vandaan komt. Ze maakte van fragmenten uit die video's een gif-serie, die ze Discharge heeft genoemd. Ik belde haar op om te vragen hoe het zit met wildpoepen in Noord-Brabant.

Ha Robin, heb je zelf wel eens buiten gepoept?
Robin: Nee nog niet, wie weet komt dat nog. Wildplassen heb ik wel eens gedaan – ik ga voor bosjes en tuintjes, en ook wel eens achter een auto. Ik probeer wel uit beeld te blijven, zeg maar.

Hoe heb je deze video’s gevonden?
Op YouTube, via het account ‘Multismeerlap’. Het zijn bekende video’s voor mensen uit Veghel en omgeving. Als je zegt dat je hier vandaan komt, zoals ik, heb je grote kans dat mensen ‘owwww, poepen in Veghel’ zeggen. De hele video’s duren iets van twee minuten, en de eerste komt uit 2012. Ze worden opgenomen met een bewakingscamera van Domino’s Pizza, en het is op een plek waar je best wel snel langskomt. Ik heb er een gif-serie van gemaakt omdat ik het wilde hebben en verzamelen. Voor mij is Discharge niet een op zichzelf staand werk – het staat in de wachtrij. Misschien dat ik het nog een keertje verwerk in een ander werk.

Heb je contact met Multismeerlap?
Nee, want het staat op YouTube, dus ik mag het gewoon gebruiken. Maar de bron heb ik wel vermeld natuurlijk. Het is niet zo dat mensen het niet meer kunnen vinden – ik recycle het als ‘t ware. Ik denk dat Multismeerlap iemand is die bij Domino’s Pizza werkt, en over de camera gaat, en blijkbaar gebeurt het regelmatig dat iemand daar poept. De video’s worden dan uitgeknipt en online gezet, maar meer als ‘haha, betrapt!’ Het zijn de enige video’s die Multismeerlap heeft en plaatst op het kanaal. Verder liket hij alleen video’s van hardstyle. Gewoon, wat je luistert in een dorp.

Wat vind jij aantrekkelijk aan deze beelden?
Wat ik mooi vind aan deze serie is dat het zowel mannen als vrouwen zijn, zowel jonge als oude mensen, ‘s avonds als overdag – een vrij breed spectrum. Het zijn gewone burgers die even hun ding doen. Van zwervers of mensen die geestelijk niet helemaal in orde zijn, verwachten we misschien dat ze dit gedrag vertonen op straat. Maar hier zie je een vrouw van ergens in de zestig is, met grijze haartjes, die haar heuptasje neerzet en dan gaat ze zitten. Het kan gewoon je buurman of je moeder zijn. En het heeft iets voyeuristisch – je wil eigenlijk niet zo op YouTube staan natuurlijk. Er zit een naar randje aan. Ik vind het interessant hoe poep en plas en seksualiteit met elkaar werken, dus voor mij is het een verband met groter thema in mijn werk.

Wat is dat thema?
Onzedelijkheid. Dus perversie en fetisjisme.

Kijken we hier naar mensen die het fijn vinden, dit wildpoepen?
Ik denk dat het een mix is van mensen die genieten van dingen doen die niet mogen, en mensen die het gewoon niet op kunnen houden. Ik zou zelf een café of restaurant binnen lopen, maar goed, in een dorp is misschien niet alles open, en openbare toiletten zijn er sowieso niet. We hebben niet eens een treinstation.

Hoe kijk je aan tegen het privacy-vraagstuk?
Tegenwoordig filmt iedereen je en maakt iedereen foto’s van je. Zolang je geen toestemming geeft om herkenbaar in beeld te zijn, wat deze mensen in principe wel zijn, is dat niet prettig. Het kan schade aanrichten – iemand kan gebukt gaan onder zo’n video. Maar het is moeilijk om tegen te houden. Mijn eigen video’s worden ook overal en nergens gebruikt zonder dat ik er iets mee kan. Persoonlijk let ik heel erg op wat ik online zet en deel. Maar ik denk dat je altijd privacy opoffert – ondanks dat je discreet bent, ben je toch altijd zichtbaar.

Geen gewetenswroeging door een kunstwerk hiervan te maken? Jij herhaalt de beelden.
Ja, ik ben op bepaalde manier weer verantwoordelijk voor het feit dat zij weer zichtbaarheid krijgen. Internet maakt dat je verantwoording verandert – door anonimiteit, of je staat ver van dingen af. Ik kan zeggen: het zijn niet mijn video’s en ik heb het niet online gezet. Maar ik verspreid het natuurlijk wel. Ik vind zelf dat deze mensen onherkenbaar genoeg zijn, ik denk dat je ze alleen maar herkent als je ze persoonlijk kent. Maar ik zou het er zeker af halen als mensen bezwaar maken bij mij.

Verder maak ik me er niet heel druk om. Sommige mensen vinden het vrij schokkende video’s, maar eigenlijk zie je helemaal niks. Het wekt alleen suggestie, je ziet niks liggen. Het zou ook in scène gezet kunnen zijn.

De beveiligingscamera wekt de suggestie dat het echt is.
Ja, dat is een mooi perspectief dat je aan kan nemen. Fake news en zo relateert daar ook aan. Je kunt mensen tegenwoordig zo makkelijk voor de gek houden.

Net als bij rubber en latex-fetisjisme, waar een ander project en veel van jouw werk over gaat, hebben deze mensen een bepaald soort anonimiteit.
Mensen worden bij dat soort fetisjen vaak letterlijk geplastificeerd. Er komt een tweede huid op en zo wordt je persoonlijkheid weggevaagd. Ik doe dat ook in mijn maskervideo's. Je wordt gereduceerd tot een ding of levend object, en daarom is het makkelijk om op te projecteren. Je neemt de persoonlijkheid weg van iemand, en ik denk dat dat een groot deel is van de fetisj.

De poepende mensen in Veghel worden ook ‘weggevaagd’, door wat ze doen. Als iemand op straat poept, vinden we diegene een minderwaardig persoon. Je bent onzedelijk , dus minderwaardig, dus ook minderwaardig van privacy of respect. Het maakt mensen wat feller.

Feller?
Het dehumaniseert, en mensen hebben dan minder gevoel, geduld en empathie voor iemand, en dus minder schroom om het online te zetten. Door mijn gezicht te bedekken in de latex-video’s, kan ik makkelijker dingen doen, omdat ik me gedistantieerd voel van mezelf. En mensen die de video’s bekijken, kunnen op hun beurt weer hun eigen lusten op afvuren. In mijn geval een win-win.

Kom je nog wel eens in Veghel?
Ja zeker, ik heb net mijn vader helpen verhuizen. Er is niet echt iets te doen daar. Het heeft 30.000 inwoners.

En denk je dat je zelf een keer wil wildpoepen op die plek?
Ik vind het interessant om het een keer binnen te doen, en dan niet op een wc. Buiten lijkt me best logisch, maar als je het bijvoorbeeld in iemand slaapkamer doet, is dat heel intimiderend en naar. Die context vind ik interessant. Ik zeg niet dat ik het ga doen hoor, maar ik heb er wel over nagedacht.

Grensoverschrijdend zou het in ieder geval zijn.
Ja, doordat het in iemands privé-sfeer is. Discharge gaat over openbare ruimte, dat de mensen daar achter een container poepen, is geen directe aanval op mij of op mijn persoonlijke ruimte.

Kijk voor meer werk van Robin van der Heijden op haar website.