Deze vreedzame protestgroep werd met traangas uit de Belgian Pride gezet

Deze zaterdag kwamen meer dan 100.000 mensen samen in Brussel om de vierentwintigste Belgian Pride te vieren. Voor een groot deel van de LHBT+-gemeenschap was het een mooie gelegenheid om hun stem te laten horen. Maar naast al die slogans vol goede hoop en wensen van gelijkheid, speeldne zich er ook minder vrolijke gebeurtenissen af. Het collectief Reclaim the Pride, dat op de Belgian Pride vreedzaam protest wilde voeren tegen pinkwashing, werd door de politie hardhandig tegengehouden, met traangas bekogeld en uit de mars gezet.

Ik besloot op de donderdag voor de Pride af te spreken met twee leden van het collectief die liever anoniem willen blijven. Moe maar toch erg gemotiveerd legden ze me hun eisen uit, die kort voor de verkiezingen bij veel mensen weerklank vinden.

“Reclaim the Pride is ontstaan als een reactie op de politieke en zakelijke beslissingen van de Pride in Brussel. Geld en toerisme is blijkbaar het enige wat nog telt. Het is pinkwashing in z’n extreemste vorm.” Volgens hen worden ook buiten de LHBT+-gemeenschap veel burgers (zoals sekswerkers, asielzoekers en antiracistische, feministische en antikapitalistische verenigingen) zich er steeds meer van bewust dat discriminatie, geweld en onzekerheid het gevolg zijn van een gebrek aan concrete acties en besluitvorming rond al deze thema’s. Burgers kunnen wel degelijk maatschappelijke veranderingen teweegbrengen, maar er gebeurt niets. In ruil krijgen ze vermomde propaganda, gebluf en 'steun' die eigenlijk niets meer is dan een schreeuw om media-aandacht.

“Op een event dat zou moeten gaan om strijden voor je rechten, moeten wij zwijgen en paraderen naast degenen die ons onderdrukken? N-VA, PS, grote multinationals zoals Procter&Gamble of Deloitte… Ze proberen ons goodies te verkopen, ons te recruteren… Ze verkopen ons zelfs onze eigen vlag! Wordt dat als normaal gezien? Wij willen de Pride weer in eigen handen nemen, en het concept terugbrengen naar wat het vijftig jaar geleden was tijdens de Stonewall-rellen in New York. Dát was een echte betoging. Er zijn genoeg mensen die deze dag opnieuw willen beleven als een strijd en niet als een feest, want eerlijk gezegd - we hebben momenteel niet veel te vieren.“

Ze hebben gelijk. Wie naar de cijfers kijkt, ziet in België inderdaad een toename van racistische, seksistische, transfobe en homofobe gewelddaden. Als ik de leden van ‘Reclaim the Pride’ vraag wat ze zouden willen veranderen, is hun voornaamste punt meer aandacht voor LHBT+-thema’s in het onderwijs. De huidige wetgeving levert volgens hen niets op: "Mensen bewust maken en informeren? Op dat vlak wordt er niets gedaan. Daarom moeten wij aan de alarmbel trekken. We moeten echte bewustzijnscampagnes voeren bij jongeren. De school is de basis: je groeit er op en leert er je waarden en normen. Als LHBT+'er maak je er meestal - helaas genoeg - ook je eerste traumatische ervaringen mee. De wetten die er nu zijn, stellen niets voor. Natuurlijk kun je naar de politie stappen als je weer voor je geaardheid wordt uitgescholden, maar wat verandert het? Moet je elke dag naar het commissariaat om een klacht in te dienen die nergens toe leidt, behalve de misdaadcijfers groter maken? Dat zijn valse alternatieven die niets veranderen en ons helemaal niet beschermen. We hebben een echte verandering nodig, die deze hypocrisie ten einde brengt. Het hele jaar door horen we alleen maar grijze uitspraken, en tijdens de Pride zijn hun wagens ineens allemaal gekleurd. Dat klopt echt helemaal niet.”

Hun enthousiasme was voelbaar, maar toch heerste er bij de mensen achter ‘Reclaim the Pride’ ook heel wat angst op de voordag van de Pride. “We vrezen dat ze ons niet gaan toelaten. Dat de politie ons gaat beschuldigen van verstoring van de publieke orde - terwijl de Pride daar nu net om draait! We willen een vreedzame actie houden, een mars ter ere van de slachtoffers en doden uit de LHBT+-gemeenschap. We hebben dus geen enkele interesse in geweld. We zijn ook bang dat de politie dat moment gaat gebruiken om de mensen uit onze groep die geen papieren hebben op te pakken.” Hun bekommernissen blijken een paar dagen later - op de Pride zelf - alles behalve onterecht.

De dag na de Pride word ik gebeld. De actievoerders vertellen me dat een politieagent hen al stond op te wachten toen ze de lokalen van ADES in Sint-Joost-ten-Noode verlieten om naar de Pride te gaan. Hij stond ongetwijfeld in contact met de politie in het centrum.

Toen ze aankwamen bij Brussel-Centraal, werden ze namelijk meteen tegengehouden. “En net achter de omheining stond Elio Di Rupo, onze homoseksuele ex-premier, naar ons te lachen - zonder ook maar iets te doen. Hij nam gewoon een selfie met twee meisjes en trapte het weer af.”

Amper twintig minuten na hun aankomst werden de protesteerders van 'Reclaim the Pride', samen met een aantal andere actiegroepen, omringd door de politie. Volgens de Foyer des Luttes gebruikt de Brusselse politie deze strategie wel vaker tegen activisten. “Ze kwamen naar ons toe en zeiden dat we ons niet ingeschreven hadden. Enkel personen en organisaties die zich hadden ingeschreven, mochten meedoen aan de Pride.” En dus werden ze zonder pardon en bijzonder hardhandig verwijderd van de stoet. “Toen ze ons vastnamen, pakten ze ons zo fel aan onze keel dat we amper nog konden ademen. Het was extreem gewelddadig. Ze hadden zich bovendien zo opgesteld dat de camera’s niet konden zien wat ze aan het doen waren. We hebben meermaals gezegd dat we gewoon vreedzaam kwamen protesteren, maar er werd niet naar ons geluisterd.”

Door al deze commotie kwamen heel wat mensen de actievoerders helpen. Naar verluidt gooide de politie eerst traangas naar deze helpers, om zich daarna te richten tot de actievoerders die ze hadden omsingeld. Een van hen was Zoé Genot, journaliste bij Le Soir en Brussels afgevaardigde voor Ecolo. Zij kwam onlangs nog in het nieuws omwille van haar betrokkenheid bij de uitdeling van controversiële verkiezingenflyers. Zij zegt dat ze op dezelfde manier werd behandeld als de andere betogers. “Ik heb twee politieagenten zien wenen. Toen ze het onrechtvaardige geweld zagen dat ons werd aangedaan, brak er gewoon iets bij hen. Je kon van hun gezicht aflezen dat ze bang waren voor het gedrag van hun collega’s.” vertelt één van de leden van 'Reclaim the Pride' me via de telefoon. Zijn stem trilt nog steeds wanneer hij erover praat.

Uiteindelijk besloot de politie twee personen willekeurig en gewelddadig te arresteren, om ze daarna weer vrij te laten - ze worden niet vervolgd. De rest van de groep werd pas rond 18u vrijgelaten, na een langdradige discussie waarin ze eisten dat álle aanwezigen vrijgelaten moesten werden, eender of ze hun identiteitskaart nu bij zich hadden of niet.

“We zijn heel verdrietig en boos. Al dat geweld is niet oké. Maar tegelijk voelen we ook heel veel liefde. We hebben enorm veel steun gekregen van de mensen rondom ons. Ze gaven ons flessen water en een zoutoplossing om ons het traangas van onze gezichten te krijgen. Het was echt fantastisch om te zien dat we wel degelijk werden gehoord, en dat er mensen zijn die onze mening delen. Het was daarom ook de eerste keer dat we trots waren om aan de Pride van Brussel mee te doen. De eerste keer dat de Pride meer was dan een dikke vette circus.”

Volg VICE België razendsnel op Instagram en Twitter.

Krijg elke week onze beste verhalen en fotoreeksen: abonneer je op onze newsletter.