Heftig hedonistische foto's van het nachtleven rond het jaar 2000

Tussen 1997 en eind jaren nul reisde Jason Manning de wereld rond om hedonistische bijeenkomsten en decadente feesten te fotograferen en de narcotische tederheid en cerebrale vrijheid te documenteren die zich daar ontvouwden. "Het is interessant, want je kunt de foto's niet horen of ruiken," zegt hij, bijna bij wijze van verklaring. De foto's die uit clubs kwamen waar de muziek van de "laagste gemene deler" de boventoon voerde, hadden hetzelfde visuele potentieel als die waar de muziek wel goed aansloeg, en dat was vaak waarom hij daar was: "Er roken ook mensen, maar er zijn geen mobiele telefoons – denk ik."

De beelden zijn grotendeels gemaakt voor het jongerencultuurmagazine Sleazenation, in superclubs en kraakpanden tussen Londen en Moskou, Birmingham en verder, en zijn nu samengebracht in de nieuwe show Night by Night, die momenteel te zien is in de Londense Gallery46 (tot 16 april, waarna hij doorreist naar Parijs). "Ik verwacht wel wat kritiek," vervolgt de in Suffolk geboren fotograaf die opgroeide met het werk van de Magnum straatfotografen. "Het morele en ethische landschap is de afgelopen jaren veranderd, mensen staan meer op scherp als het gaat om uitdagende beelden."

Met een gedurfde gevoeligheid weerspiegelen de foto's van Manning de gewaagde principes waarop Sleazenation werd opgericht – namelijk veel plezier maken met een vleugje ravage – en de bredere culturele houding van jonge mensen in die tijd, onaangetast door sociale media en de belastende capaciteit van smartphones die zou volgen. "Ik weet niet zeker wat ik van het werk vind," mijmert hij. "Wat waarschijnlijk niet uitmaakt, zolang andere mensen er iets aan hebben. Ik ben een soort conservator of zo." Hieronder staat de fotograaf stil bij dit en andere facetten van het decennium.

VICE: Er is een overweldigend gevoel van losbandigheid in je foto's. Was je op de hoogte van die ruimtes voordat je ze begon te fotograferen?
Jason Manning: Ik ging niet zo vaak naar nachtclubs; ik bleef thuis en gebruikte ongezellige, antisociale drugs. Ik deed fotografie op de kunstacademie en ging toen op een soort odyssee naar India om foto's te maken. Toen ik terugkwam, verhuisde ik naar Londen en werkte ik als koerier. Ik ging naar evenementen waarvan ik dacht dat ze goed beeldmateriaal zouden opleveren – Gay Pride op Clapham Common, dat soort dingen. Nogal chaotisch en gewillig. Vrienden van vrienden begonnen Sleazenation, en ik kreeg een paar filmrolletjes en moest met mijn reet naar [de Londense clubnacht] Renaissance. Ik was behoorlijk nerveus, maar die eerste filmrol was niet zo slecht. Ik was nooit van plan om in clubs te gaan werken. Ik maak gewoon graag foto's van sociale situaties en mensen, en die nachtclubs boden dat in overvloed.

Nu we het toch over loyaliteit hebben, zat je in subculturen toen je opgroeide?
Niet echt. Toen ik 17 was probeerde ik een goth te zijn, maar ik was hopeloos. Ik weet ook niet precies waarom, ik denk dat we allemaal op de een of andere manier rock en rollers wilden zijn, om anti-establishment te zijn. Ik luisterde altijd naar John Peel, wat de ene minuut extreme noise was en de volgende minuut een stukje Detroit techno. Ik dacht altijd dat je cool was als je aan alles deed, en een rode draad door alles zag lopen.

En je vertaalde dat naar fotografie.
Ja, ik sta graag buiten het onderwerp, en de camera gaf me een beetje afstand van wat er in de clubs gebeurde. Het leek bij mijn temperament te passen. 

Je werkte voor verschillende titels, maar vooral voor Sleazenation. Hoe was dat?
Het was een tegengif voor veel van de andere stijl- of jeugdgerichte publicaties die er waren. Een beetje op de vingers getikt, behoorlijk oneerbiedig en grappig. Er waren verschillende sleutelfiguren, maar iedereen dacht hetzelfde. Het was permissief, iedereen lag voor het grijpen – een soort van "ik haat iedereen evenveel" – dus er was wat vitriool. Ik bedoel, het hele ding was een provocatie, maar het had een soort van cultureel belang. Ik herinner me dat toen het uitkwam in WHSmith, de Daily Mail een stuk schreef over "de vuiligheid die op de plank lag". Het moet een week met weinig nieuws zijn geweest.

Toen ik begon mocht ik geen foto's maken van iedereen die danste, maar moest ik buiten rondlopen. Het idee was dat er daar een ander verhaal was, en daar zouden we mee aan de slag gaan. Andere nachtclubfotografen gingen naar buiten met diafilm, echt verzadigd en met lange sluitertijden, foto’s makend van meisjes met pluizige beha's die naar de camera keken. Wij wilden het tegenovergestelde daarvan. Wat bleek was een ander verhaal dat misschien nog niet verteld was, en ik ging op zoek naar dat verhaal…

Je fotografeerde over de hele wereld op een spectrum van schijnbaar buitensporige feesten. Was er een locatie of clubnacht die je prioriteit had? 
Nee, ik had nooit een favoriet. Je kunt naar je plaatselijke kroeg gaan en een of andere kerel draait op een dinsdagavond platen, en om de een of andere reden wordt het dan absoluut fantastisch en visueel heel goed. Dan ga je naar een supersjiek etablissement met alle toeters en bellen en dat biedt gewoon niet hetzelfde. Ik moest een open geest houden, dat was het ding. Zodra je favorieten hebt, ga je alles daaraan afmeten, en dat idee heeft me nooit geïnteresseerd, of het nu gaat om nachtclubs of iets anders. Je verandert ook, dus je brengt jezelf naar de omgeving. En ik werd behoorlijk moe, ik liep tegen wat muren op.

Er is de laatste tijd veel nostalgie uit de jaren '90, vooral in de fotografie. Mensen keren terug naar de film en het werk van je tijdgenoten, zoals Ewen Spencer en Liz Johnson Artur, wordt geroemd. Waarom denk je dat mensen terugkijken?
Er is een natuurlijke nieuwsgierigheid bij jonge mensen om terug te kijken naar versies van hun situatie. Ik weet niet of er iets inherent waardevollers was aan wat er in die tijd gebeurde dan in andere decennia, zeg maar, ik weet niet of de jaren nul meer of minder cultureel interessant waren dan de jaren '50. Ze zien er anders uit en er zijn andere dingen gebeurd, maar er gebeuren altijd belangrijke dingen. Nostalgie is volgens mij iets vreemds, omdat het veronderstelt dat wat er vroeger was beter is dan wat je nu hebt.