FYI.

This story is over 5 years old.

Identiteit

Voor het eerst in 55 jaar wint een vrouw de Nobelprijs voor Natuurkunde

En daarmee treedt de Canadese Dr. Donna Strickland in de voetsporen van Marie Curie.
Foto is eigendom van de University of Waterloo 

Voor de derde keer in de geschiedenis wint een vrouw de Nobelprijs voor Natuurkunde: Dr. Donna Strickland.

Strickland deelt de prijs met Amerikaanse natuurkundige Dr. Arthur Ashkin en de Fransman Dr. Gérard Mourou. Ze is de eerste vrouw in 55 jaar tijd die deze prijs op haar naam mag schrijven. Daarmee komt haar naam terecht in een zeer kort rijtje, dat tot nu bestond uit Marie Curie, die de prijs won in 1903, en Maria Goeppert-Mayer, Nobelprijswinnaar in 1963.

Advertentie

De drie wetenschappers ontvingen de prijs voor hun werk op het gebied van lasertechniek in de natuurkunde. Strickland en haar voormalige promotor Mourou hebben een techniek ontwikkeld die ze "chirped pulse amplification" noemen – met die techniek kunnen hele korte en intense trillingen geproduceerd worden, die door dokters wereldwijd gebruikt worden bij oogoperaties. Ook worden de extreem scherpe laserstralen gebruikt om hele precieze gaatjes te maken in verschillende materialen. In een interview met een krant noemde Strickland zichzelf al eens de "laser jock".

Strickland is professor op de universiteit van Waterloo in Canada, en tegen de Guardian zei ze dat het winnen van de prijs "te gek" was. In een telefonisch interview met de Royal Swedish Academy vertelde ze geshockeerd te zijn door het feit dat ze pas de derde vrouw is. "We moeten vrouwelijke natuurkundigen eren, want we zijn er zeker, en hopelijk gaat het dan in de toekomst een stukje sneller allemaal. Ik ben in ieder geval vereerd dat ik een van deze gevierde vrouwen ben."

De prijs komt op een gevoelig moment: een paar dagen terug zag een prestigieus nucleair onderzoekscentrum in Genève, het CERN, zich gedwongen om een senior onderzoeker op non-actief te stellen nadat hij tijdens een presentatie had gezegd dat natuurkunde was "bedacht en groot gemaakt door mannen". In een statement verklaarde CERN hierover het volgende: "Op maandag 1 oktober hebben we besloten om deze wetenschapper te schorsen van al zijn werkzaamheden bij CERN, en we onderzoeken momenteel wat er precies is gebeurd vorige week. CERN is een cultureel diverse organisatie die mensen van allerlei nationaliteiten samenbrengt. Iedereen is hier even welkom en krijgt dezelfde kansen, ongeacht etniciteit, geloof, gender of seksuele voorkeur."

Met de Nobelprijs wint Strickland 1 miljoen dollar, net als Mourou. Ashkin, die met zijn leeftijd van 96 de oudste winnaar ooit is van een Nobelprijs, gaat naar huis met in totaal de helft van het prijzengeld voor zijn werk in optische laserpincetten.

"Alle mogelijkheden die zijn ontstaan door het werk van deze natuurkundigen, waaronder ooglasertechnieken en de mogelijkheid om virussen en bacteriën te vangen en te bestuderen, zullen alleen maar voor verbetering in de toekomst zorgen," zei Michael Moloney van het American Institute of Physics in een schriftelijke verklaring. "En het is een persoonlijke overwinning voor dr. Strickland dat zij na 55 jaar de trend doorbreekt door als vrouw deze prijs te winnen. Daarmee schrijft ze geschiedenis."

Deze historische overwinning geeft vrouwen in de natuurkunde hopelijk wat meer zichtbaarheid. Maar er is nog een hoop te doen voordat we kunnen spreken van een gelijkwaardig werkveld. Tijdens de persconferentie gister werd Strickland op de hoogte gebracht van het feit dat ze de derde vrouw ooit was die met deze prijs naar huis ging. "Werkelijk?" reageerde ze verbaasd. "Ik had gedacht dat er wel meer vrouwen zouden zijn."