De Kiesmannen vinden je nog veel te onverschillig

De ochtend na Brexit, in juni 2016, hadden veel progressieve jongeren in Nederland een katertje. Een paar maanden later werd Trump verkozen en schrokken veel mensen zich al helemaal de blubber. De Tweede Kamer-verkiezingen van maart 2017 naderden snel en er was grote angst dat Wilders zou winnen. De donkerste scenario’s doemden op. De meest linksige van mijn vrienden werden politiek actief, verenigden zich en besloten dat er van alles moest gebeuren. Het voelde als een politiek actieve periode. Mensen kwamen bij elkaar, hadden het over ideeën en politiek en wat ze vooral niet wilden, en riepen op te gaan stemmen. En toen kwamen de verkiezingen: Wilders werd lang niet de grootste, het VVD gewoon weer wel, en de politieke koorts rondom mij ebde weg.

Aan die periode moest ik denken toen ik contact had met de 24-jarige Dylan Ahern, die een master Sustainable Development volgt en een van de drie Kiesmannen is. Met Floris Rijssenbeek (24, student economie en geschiedenis) en Jochem Jordaan (23, student Politics, Psychology, Law & Economics) organiseert hij De Kiesmannen, verkiezingsshows rondom verkiezingen, met als doel meer jongeren te laten stemmen. Hun verlangen om ‘iets te doen’ ontstond ook in de periode na Brexit en Trumps verkiezing. Ze hielden op meerdere plekken in het land shows rondom de verkiezingen, en houden in aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen drie shows in Amsterdam, waar ze wonen. Ik sprak Dylan over politiek actief worden en blijven, en hoe De Kiesmannen daar een bijdrage aan wil leveren.

VICE: Wie zijn jullie, waar kennen jullie elkaar van, hoe lang kennen jullie elkaar al en hoe zijn jullie De Kiesmannen precies begonnen?
Dylan Ahern: De Kiesmannen zijn drie Amsterdamse vrienden met een gedeelde interesse voor politiek en op het podium staan. We zijn tijdens de studie goede vrienden geworden. De Kiesmannen zijn we zes weken voor de vorige Tweede Kamer-verkiezingen begonnen, toen we merkten dat wij het wél veel over politieke actualiteiten hadden, maar onze vrienden niet. We kwamen toen samen op het idee om voor onze vrienden wat avondjes te organiseren, om ze in te lichten wat er op het spel stond en wat er te kiezen viel. Er bleek echter dusdanig veel animo dat we wat zalen begonnen rond te bellen. We kwamen uit bij Pakhuis de Zwijger die ons het vertrouwen gaven ons wel even de grote zaal te geven ("die krijgen we wel vol", zei Floris). Dus 6 weken van te voren hadden we die zaal en een facebookevenement, en inderdaad, die was binnen 24 uur uitverkocht. Maar de show moesten we nog maken. Dat was zo'n succes dat we via via gevraagd waren om dezelfde show nogmaals in de stadsschouwburg in Groningen te doen.

Je werd dus politiek actiever in de periode na Brexit en Trump, maar vóór de Tweede Kamerverkiezingen van 2017. Kan je wat uitgebreider vertellen over wat die periode met jullie deed?
We lazen dat een grote meerderheid van jonge mensen niet op Trump had gestemd. Geschat wordt dat 70 tot 75% van jongeren voor Bremain stemde. De exacte cijfers worden nog betwist, maar er zit in ieder geval een te groot verschil tussen wens en uitkomst. Het probleem: jongeren kwamen in veel minder grote getale opdagen dan de oudere generatie – ondanks dat ze het langst met die beslissing moeten leven.

Ik dacht: holy crap, dit gaan we niet in Nederland krijgen. Wij wilden jonge mensen empoweren: informeren en enthousiasmeren om een weloverwogen stem te maken en enige politieke nieuwsgierigheid aan te wakkeren.

Hoe werkt dat empoweren dan?
We proberen het met een show te doen. In anderhalf uur tijd stomen we je klaar voor de verkiezingen. We vertellen wat de politieke partijen de afgelopen jaren hebben gedaan, en we gaan specifiek in op verschillende thema’s. We behandelen zaken als onderwijs, sociale huur, discriminatie op de arbeidsmarkt, het milieu, en dan zeggen we wat de partijen daaraan hebben gedaan en wat ze beloven eraan te gaan doen. Het ‘betere milieu’ van D66 is niet noodzakelijk hetzelfde als dat van Groenlinks, en dat leggen we uit, ook met behulp van aansprekende gasten als Gideon Everduim van Bijlmerstyle, Amartey en Herman in een bakje geitenkwark.

En, werkt het? Levert het meer betrokkenheid op?
Ik merk over het algemeen dat jonge mensen echt wel begaan zijn met de huidige toestand in de wereld. Maar ik merk ook wel veel twijfel. Wat is het goede? Wat vind ik nou van 'de energietransitie', 'de migrant', wat is een rechtvaardige hoeveelheid sociale huur? Vaak heb je de kennis ook gewoon niet om er een gewogen beslissing over te maken. Ik merk dat ook al bij mezelf. Maar wat ik wel kan veranderen, is onverschilligheid. Veel slimme, jonge mensen in Nederland zijn wat mij betreft nog veel te onverschillig. Er is zoveel gaande, er zijn zoveel mogelijkheden je uit te spreken. Ik wil dat onze shows burgerschap triggeren, en ik merk dat mensen na afloop vaak heel enthousiast zijn en naar me toe komen met de boodschap dat ze nu praten en nadenken over onderwerpen waar ze het normaal niet over hebben.

Is het niet nog beter om zelf activistischer te worden, standpunten in te nemen, zelf politicus te worden?
Nou, niet per se. Er zijn vele manieren om verandering tot stand te brengen. Onze manier is via shows, via ons ondernemerschap. Maar ik heb niet echt ambities zelf de politiek in te gaan. De nieuwigheid, het performen, dat blijft hangen. Politiek is stiekem ook performen, dus ja, misschien over een paar decennia!

Heb je het idee dat er uit die periode na Trumps verkiezing meer initiatieven als die van jullie zijn gestart en 'overgebleven', of laten we zeggen: doorgegaan?
Jennifer Lawrence, haha. Verder, naar mijn idee is wel dat idee van 'uit je bubbel stappen' ook rond die tijd populair geworden, onder andere door Luyendijk 'laten we praten'. Zo had je bijv. een paar gasten die waaromkiesjij.nl oprichtten, om uit je filterbubbel te stappen. Dat vond ik wel een cool initiatief. En Stem op een Vrouw is ook van vorig jaar. Dus er is nog genoeg over. Wij in ieder geval!

Wat merk je aan jonge mensen die je tijdens de events spreekt? Zijn ze meer begaan met de samenleving dan vroeger, of juist minder? Met initiatieven als die student's march tegen guns in Amerika krijg ik het gevoel dat er daar onder jongeren meer politiek besef en organisatievermogen groeit. Heb je het gevoel dat daar iets inzit, en dat dat in Nederland misschien ook zo is?
Ik denk dat je gelijk hebt dat er daar het een en ander aan de hand is, al is dat ook niet gek – de kloof van wereldbeelden tussen conservatief en progressief is wel wat anders dan Rutte-stemmers en Zwarte Piet-activisten hier. In Nederland hebben we in elk geval wel een wat meer politiek participerende jongerenbeweging, in tegenstelling tot gerontocratie Italië, en gelukkig maar. Ik ben niet ontevreden.