Het is vandaag Internationale Mannendag, een dag waarop sinds 1999 wereldwijd wordt stilgestaan bij discriminatie van mannen, het stimuleren van positieve rolmodellen en het bevorderen van gelijkwaardigheid tussen vrouwen en mannen. Best een mooie dag, dus.

Maar alhoewel we vandaag de man vieren, was de witte heteroman dit jaar vaak te vinden in het verdomhoekje. Door #MeToo is duidelijk geworden dat veel mensen te maken krijgen met (voornamelijk) mannen die seksuele grenzen overschrijden, door de nog altijd niet gedichte loonkloof verdienen mannen gemiddeld 3 ton meer in hun leven dan vrouwen, en ondanks quota en streefcijfers blijven mannen in groten getale topfuncties bezet houden. Die mannen ook altijd!

Tegelijkertijd spreken sommige journalisten, psychologen en cultuurmakers van ‘de man in crisis’, doordat traditionele rolpatronen in gevaar zouden zijn. In april kopte de Volkskrant dat ‘de boze witte man zijn mannelijkheid terug wil’, en Jordan Peterson, de psycholoog die pleit voor een wederopstanding van de alfaman, kent behalve veel vijanden ook veel fans: zijn boek was deze zomer al meer dan 1 miljoen keer verkocht.

Is het zwaar om een witte heteroseksuele man te zijn anno 2018? Ter ere van Internationale Mannendag gingen we de straat op en vroegen het een paar van hen.

Broadly: He Tim, het is Internationale Mannendag. Heb je het gevoel dat mannen deze viering dringend nodig hebben?
Tim: Ja, ik vind dat mannen in 2018 onderbelicht werden. Ik heb het met de dag zwaarder.

Gaat-ie?
Nee, grapje! Om eerlijk te zijn vind ik een mannendag niet echt nodig.

In 2018 was #MeToo een veelbesproken onderwerp. Heb je het idee dat dit veel mannen heeft beïnvloed?

MeToo heeft dit jaar voor veel polarisatie tussen man en vrouw gezorgd. Ik vind het helemaal correct dat mannen die zich niet kunnen gedragen naar vrouwen toe worden aangepakt, maar #MeToo is ook een podium waar niet iedereen even netjes mee omgaat. Iemand zomaar beschuldigen en volledig aan de schandpaal nagelen, zonder dat er überhaupt concrete bewijzen zijn, dat zit me erg hoog. Iemand die ik ken wordt beschuldigd van verkrachting, terwijl hij dat niet gedaan heeft. Hij is al 15.000 euro aan advocatenkosten kwijt.

Heb jij zelf het gevoel dat je in bepaalde situaties nu meer moet opletten?
Nee, ik heb daar nooit last van gehad. Ik heb in mijn opvoeding altijd geleerd netjes te zijn naar vrouwen toe.

Even iets anders: wat vind je ervan om bijvoorbeeld met hulp van quota meer vrouwen in hoge posities te krijgen?
Volgens mij hebben hoge functies niets te maken met gender, maar met competenties. Ik vind het om eerlijk te zijn een beetje onnodig om zo’n plan uit te stippelen. Of je nou man of vrouw bent: als je bekwaam bent voor een managersfunctie, dan moet je die krijgen.

Maar procentueel gezien wordt slechts 11,7 procent van de topfuncties bekleed door vrouwen. En een vrouw verdient in haar leven gemiddeld 300.000 euro minder dan een man.
Moeilijk punt. Mijn moeder verdient significant meer dan mijn vader, want ze heeft een hogere positie. Dus dat is het ook logisch.

Vind je dat mannen het goed hebben in 2018?
Ja, dat wel. Ik weet dus niet of die mannendag echt nodig is, maar ik vind vrouwendag ook niet nodig.

Broadly: Ha Jarmo, zijn er momenten geweest waarop je gediscrimineerd werd omdat je een man bent?
Jarmo: Nee, absoluut niet. Als witte, hoogopgeleide, heteroseksuele mannen zich gediscrimineerd voelen, dan is er iets anders aan de hand. Dan snappen ze iets niet.

2018 was volgens sommige mensen een heftig jaar voor de witte heteroseksuele man. Heb je het idee dat jullie veel onder vuur hebben gelegen?
Het is duidelijk dat er veel jonge mannen zijn die onzeker zijn geworden door allerlei dingen, en de gemakzuchtige verklaring is dan dat wij zogenaamd onder druk staan, doordat niet-witte mensen of vrouwen aan het emanciperen zijn. Het idee dat ‘de witte man’ daar het slachtoffer van is, klopt niet.

Denk je dat er een gevaar dreigt voor mannen als de loonkloof wordt gedicht?
Absoluut niet. De tegenstrijdigheid bij mannen die hier fel op reageren is dat ze wél vinden dat er gelijkheid moet zijn, maar niet als het ten koste gaat van hun eigen positie.

Gelijkheid kan dus als bedreigend ervaren worden?
Ja, en dat is volgens mij het grootste gevaar voor deze maatschappij. In het idee van sociale vooruitgang merk je dat er een conservatieve terugslag is. Sommige mannen denken: als een vrouw meer rechten krijgt, kan ik de mijne verliezen, dus moet ik mijn positie beschermen met een treurige Internationale Mannendag. Dit gaat voor mij lijnrecht in tegen wat het doel zou moeten zijn van een moderne maatschappij die zich baseert op de principes van de Verlichting – zoals gelijkheid.

Wat betekent mannelijkheid voor jou?
Mannelijkheid is een categorie die op niet zo veel meer neerkomt dan dat je als man geboren bent, en vervolgens een mens wordt. Bang zijn dat je je mannelijkheid verliest, is heel reactionair. Het laat zien dat je niet in staat bent jezelf te begrijpen, los van wat de maatschappij vormgegeven heeft.

Heb jij het idee dat mannelijkheid in gevaar is gekomen door de discussies over genderidentiteit?
Ik moet altijd een beetje lachen als mensen bang zijn dat mannelijkheid in gevaar komt. Zoals mannen die al generaties lang een kantoorbaan hebben en niet met hun handen werken, en dan met elkaar gaan lopen schreeuwen in een kroeg om te bewijzen dat ze mannelijk zijn. Dat maakt je niet een man, weet je.

Broadly: Ha Stijn, denk je dat mannelijkheid in het gedrang is gekomen dit jaar?
Stijn: Absoluut. Door de emancipatie van vrouwen en de homocultuur, zijn die twee partijen heel sterk geworden, waardoor de normale man zijn identiteit een beetje kwijt is. Ze weten bijvoorbeeld niet goed hoe ze een vrouw moeten behagen. Het is tijd voor de heteroseksuele man om te revolteren.

Je vindt dat mannen voor zichzelf op moeten komen?
Ergens wel. Het emancipatieproces van de vrouw is gewoon al te ver gegaan. Dat zie je in relaties ook bijvoorbeeld, het rollenpatroon is veranderd. Het is goed dat er rechten zijn voor vrouwen en dat er gelijkheid is, maar op een bepaald moment is het toch gewoon een kwestie van geven en nemen.

Bedoel je dat vrouwen te veel nemen en te weinig teruggeven?
Vroeger was dat wel anders, ja. Dat kwam doordat er een ander denkpatroon was, en religie erg belangrijk was. Nu mag een vrouw alles. Er zijn geen grenzen, en als er geen grenzen zijn, zijn er geen regels meer.

Zou je terug willen naar de de tijd van ‘de vrouw achter het aanrecht’?
Ik weet niet of dat per se beter is. Maar er was toen wel meer structuur.

Wat vind je van de #MeToo-beweging?
Ik vind het goed dat het aangekaart wordt, maar waar is de objectiviteit? Ik denk dat er bij elke intimidatie ook een vrouw is die een man verleidt. Het gebeurt weleens dat een vrouw liegt over een #MeToo-situatie, of sterker nog: die situatie gestimuleerd heeft. Daarom moet je altijd objectief blijven, en dat is met #MeToo volledig zoek.

Broadly: Tim, gelukkige mannendag! Vind je het belangrijk dat deze dag er is?
Tim: Je zou denken dat als er een vrouwendag is, je ook een mannendag moet hebben. Maar achter vrouwendag zit een betekenis, namelijk de strijd voor gelijke rechten – voor mannendag geldt dat niet echt.

Ben jij weleens gediscrimineerd als man?
Eigenlijk niet. Of ik kan het me niet herinneren.

Heb je het idee dat witte, heteroseksuele mannen nog steeds een dominante positie innemen in onze maatschappij?
Economisch gezien zeker. Mijn verloofde doet een economische studie, en bij haar propedeuse-uitreiking zag ik vooral witte mannen. Of ze ook heteroseksueel zijn weet ik niet. Maar kleur zie je helemaal nog amper in economische posities.

Wat vind je van mannen die zeggen dat ‘niets meer mag’, als gevolg van #MeToo?
Ik snap de lichte paniek van mannen wel, omdat er ook een paar valse beschuldigingen van verkrachtingen zijn geweest. Aan de andere kant gebeurt dit echt amper. Dit is dus niet iets waar je op zou moeten focussen, behalve als je zelf slechte bedoelingen hebt. In dat geval zou je je eigen grenzen moeten leren kennen. Ik denk dat #MeToo vooral veel goede dingen heeft gebracht: door zes karakters op je toetsenbord in te typen, kan je zeggen dat je iets hebt meegemaakt en kan je steun vinden bij anderen.

Ben jij traditioneel?
Ik ben christelijk en ik volg een paar tradities binnen het geloof, zoals naar de kerk gaan en trouwen.

Heb jij het idee dat traditionele mannelijkheid in gevaar is gekomen?
Nee, ik denk dat dat wel meevalt. Als je in traditionele rolpatronen denkt, is mijn verloofde ‘mannelijker’ dan ik. Zij gaat de economische kant op, ik hou meer van koken. Ik zie die vervagende grens tussen ‘man’ en ‘vrouw’ niet echt als een probleem. Als het in de weg staat van je verbinding met God, dan is het een probleem, anders niet. God heeft je – al dan niet bewust – gemaakt zoals je bent.

Broadly: Gelukkige Internationale Mannendag!
Stefan: Ik wist niet dat er een mannendag bestond, en ik vind het ook niet echt nodig. Ik heb niet het idee dat mannen achtergesteld worden vandaag de dag.

Denk je dat mannen het de afgelopen tijd zwaar hebben gehad, door #MeToo bijvoorbeeld?
Ik heb hier heel weinig van gemerkt. Ik heb natuurlijk niet alle mensen op aarde gesproken, dus ik kan je moeilijk vertellen welk effect dit had op ‘de witte man’, maar ik denk dat het alleen maar goed is geweest.

Het heeft geen effect op jou persoonlijk gehad?
Ik werk in de IT-sector en daar zijn amper vrouwen, en voor de rest heb ik al lang een relatie. Dus ik kom niet in situaties terecht waarin ik de grenzen van vrouwen zou overschrijden – maar dat zou ik sowieso ook nooit doen. Wat ik wel merk is dat ik wat voorzichtiger moet zijn met mijn grapjes. Ik realiseer me nu dat ik niet iedereens persoonlijke verhaal ken, dus dat een grap van mij in het verkeerde keelgat kan schieten.

Heb je het idee dat mannen tegenwoordig ‘niets meer mogen’?
Niet echt. Ik heb wel het gevoel dat we allemaal te veel klagen over alles. Nu hebben we gigantische platformen zoals Twitter, waar we allemaal ons zegje kunnen doen en over alles enorm veel zeiken. Anderzijds vind ik het ook erg belangrijk dat mensen hun verhaal moeten kunnen vertellen.

Is mannelijkheid een onderwerp waar je je mee bezighoudt?
Ja, toevallig wel. Mijn vrouw en ik verwachten binnenkort een tweeling, twee jongetjes. Toen we dat te horen kregen, was mijn vrouw vreselijk overstuur, want ze wilde namelijk twee meisjes die ze roze kleren kon aantrekken. En ze had ook het gevoel dat meisjes eerder een zacht karakter hebben en minder problemen geven. Ik heb lang met haar gepraat en haar uitgelegd dat we onze jongens gewoon vrij moeten opvoeden, en dat we niet weten wat hun voorkeuren zullen zijn. Als ze roze kleren aan willen, moeten ze dat lekker doen.