Wanneer één klein ding dat je partner doet je hele relatie verpest

De eerste keer dat Heather een gevoel van walging voor haar partner kreeg, was aan het begin van hun relatie. Tijdens het derde afspraakje had haar date ineens veel korter haar dan eerst. "Het zag er eigenlijk heel goed uit, totdat hij zich omdraaide en er een strak gevlochten rattenstaartje in zijn nek bleek te zitten," vertelt Heather.

Ze probeerde geen drama te maken van dit onaantrekkelijke nieuwe kapsel. Ze hadden dus wel seks, maar dat was geen succes. "Ik moest het staartje zo leggen dat ik het niet zou zien. Hoe dat kleine vlechtje de hele tijd langs zijn ruggengraat bewoog was vreselijk! Een paar weken later maakte ik het uit. Dat had een heleboel redenen, maar de rattenstaart was wel de belangrijkste."

Heathers plotselinge reactie op de haarstijl van haar date is een typisch voorbeeld van Sudden Repulsion Syndrome (SRS), een woord waar nog geen goede Nederlandse vertaling voor lijkt te zijn. De term werd voor het eerst gebruikt in 2007, om het gevoel te beschrijven dat je krijgt als "een klein, op het eerste gezicht onbelangrijk ding – een handeling, uitspraak of uiterlijk kenmerk – je partner ineens onaantrekkelijk maakt." Het syndroom komt, zoals de naam al doet vermoeden, plotseling op en kan je beeld van je partner binnen een paar minuten volledig omgooien. Het kan de doodsteek zijn voor een relatie.

De wetenschap achter SRS is er nog niet helemaal over uit, maar het schijnt vooral voor te komen nadat de wittebroodsweken zijn afgelopen. Als de invloed van dopamine is afgenomen, kunnen gebreken die je eerst nog gek en schattig vond, de relatie compleet doen mislukken.

Uit een kleine rondvraag onder kennissen blijkt dat zelfs de mensen die zich normaal gesproken niet snel ergens over opwinden er ontzettend last van kunnen hebben. Misschien is SRS dus toch geen overdreven vorm van neurotisme. Het zou kunnen dat het werkt als een smoesje voor mensen om onder relaties uit te komen waarvan ze stiekem toch al weten dat ze niet gaan werken. Of dat nou komt door hun slechte filmsmaak, hun twijfelachtige trampstamp of het overmatig gebruik van hashtags.

Een vriendin vertelde me dat ze enorm afknapte op haar date nadat hij een portret van haar had gemaakt in anime-stijl, de typische japanse tekenfilmstijl. "Het was verschrikkelijk!" riep ze uit, wat me nogal overdreven lijkt als de jongen voor de rest wel perfect was geweest (wat hij niet was).

Volgens datingcoach Julie Spira zou het kunnen dat je onmogelijk hoge eisen stelt, als je altijd afknapt op kleine details. "Als cliënten mij vertellen dat ze iemands haar niet mooi vinden of een probleem maken van een tatoeage waar ze nog niet van wisten, vertel ik ze dat ze zich niet te druk moeten maken om kleine dingen," vertelt ze. "We leven in een wereld waarin mensen steeds perfectionistischer worden, vooral als het over liefde gaat."

"Je mag best kieskeurig zijn, maar bij sommige mensen gaat het zo ver dat ze het uitmaken omdat hun partner sokken in sandalen draagt."

Er zijn ook voorbeelden waarbij de afkeer terecht lijkt te zijn. Lindsey en Valerie waren bijvoorbeeld al een paar weken aan het daten toen Valerie laat in de avond iets vertelde wat de sfeer een beetje verpestte. "Ze vertelde me dat ze vroeger drugs het land in smokkelde. Ik vroeg haar of het meth was, en toen knipoogde ze alleen maar," vertelt Lindsey. Ze was er al achter dat Valerie slecht voor haar hond zorgde, maar het meth smokkelen was de druppel.

Voor Corey was dat een hard EDM-rocknummer dat zijn date had geproduceerd. "Het was een verschrikkelijk nummer en het ging ook nog eens over haarzelf," vertelt hij. "Ze had me toen ook al een week lang genegeerd, wat ik jammer vond, maar nu was ik blij dat ik in elk geval niet hoefde te doen alsof ik het een goed nummer vond."

Voor anderen kan SRS gaan over zelfdestructief gedrag dat wordt gekoppeld aan relaties die in principe gewoon goed zouden kunnen gaan. "In het laatste jaar van de middelbare school begon ik een patroon te herkennen," vertelt Stephanie. "Elke keer dat ik met iemand ging daten, en die persoon werd na een tijdje niet meer onbereikbaar voor mij en stelde zich kwetsbaar op, vond ik ze gelijk heel onaantrekkelijk of walgelijk zelfs. Dat kon een week duren, maar ook een maand."

Stephanie vertelt dat ze zich nu niet meer zo druk maakt als ze dat gevoel weer krijgt, omdat ze weet dat het ook weer weg gaat. Toen ze bijvoorbeeld met een charmante man uit Boston aan het daten was, werd zijn accent ineens vervelend. Ze "wachtte twee weken, deed net alsof ze gelukkig was, en daarna verdween de afkeer als sneeuw voor de zon."

"Ik wist niet eens dat andere mensen hier ook last van hadden, totdat ik het erover had met een paar goede vriendinnen," zegt Stephanie. "Meer mensen dan je zou denken hebben er last van."

*Namen zijn aangepast