Ik ben een vrouw en ging de grens over bij een andere vrouw

“Ik was 22 en ging met een goede vriendin naar een meerdaags festival. Ik was net single en wilde helemaal los. De eerste dag heb ik met haar gezoend en diezelfde avond hebben we seks gehad in onze tent. Ik ben toen haar grenzen overgegaan, terwijl ik me daar niet bewust van was.

De volgende ochtend grapte ze: “Haha, wat zouden de buren hebben gehoord!?” Ik dacht: nou, ze grapt erover, dus dan zit het wel snor tussen ons. Ze had een relatie, dus ze vroeg of ik het geheim wilde houden. Dat vond ik prima, en begreep ik. Na haar ‘grapje’ gingen we weer door met de orde van de dag. Het voelde normaal, het was niet ongemakkelijk. Ik had er geen spijt van, ik vond het wel een ‘lachen verhaal’. Achteraf denk ik dat ze met dat grapje misschien de situatie probeerde te relativeren. 

We spraken nooit over wat er was gebeurd die nacht. Ik dacht omdat zij een relatie had. Soms grapten we tussen neus en lippen door: “Weet je nog?” Er is nooit meer iets seksueels tussen ons gebeurd. Ook niet als we logeerden bij elkaar, ‘gewoon’ als vriendinnen, wat regelmatig voorkwam. Wel kwam ze ineens vaak te laat op onze afspraken. Het zou een teken kunnen zijn geweest dat ze er eigenlijk geen zin in had.

Een jaar na dat festival kreeg ik een appje van haar. Ze schreef: “Je hebt me die nacht op het festival misbruikt.” Die app overviel me compleet, ik was flabbergasted. Het eerste wat ik dacht was: ze heeft toch geen ‘nee’ gezegd? Ik kon me geen afwijzing herinneren. Ook verstijfde ze niet, iets wat slachtoffers vaak gebeurt. Ik reageerde in eerste instantie begripvol, en stuurde dat ik het heel erg vond, me van geen kwaad bewust was en of ze erover wilde praten.

Maar na een paar minuten kwam het écht bij me binnen. Ik dacht: wtf is dit? Toen heb ik dingen gestuurd waar ik niet trots op ben. Ik vroeg waarom ze hier nu pas mee kwam en of ze wel begreep hoe vervelend dit voor mij was. Ook zei ik dat we “toch een leuke nacht hadden gehad?” Ze benadrukte dat ze altijd al tegen me opkeek. Dat wist ik niet, en kan voor een machtsverhouding hebben gezorgd. Ze appte dat ze het als een verkrachting had ervaren en geen contact meer wilde. Nadat ik iets was gekalmeerd heb ik gestuurd dat ik er graag met haar over wilde praten als zij daaraan toe was. Dat was de laatste keer dat ik haar heb gesproken.

Ik ging enorm aan mezelf twijfelen. Misschien had ze wel nee gezegd, misschien zelfs vaker, maar kon ik me dat niet herinneren omdat ik dronken was. Ik belandde in een depressieve put, voelde me een vieze verkrachter. Ik was bang dat ik gek was − welke vrouw doet een andere vrouw nou iets aan? Ik had een heel ander beeld van een dader, namelijk een man die uit de bosjes komt springen. Op internet ging ik op zoek naar vrouwen die andere vrouwen hebben aangerand – het woord verkrachting durfde ik nog niet aan. Ik vond alleen maar verhalen van moeders met psychische stoornissen die hun kind hadden misbruikt. Psychische stoornissen heb ik niet, maar toch werd ik bang. Ineens ging ik twijfelen aan mezelf. Wat als ik wel zoiets had?

In plaats van te reflecteren op wat er gebeurd was, schoot ik in een angstmodus. Pas na een jaar, toen ik over de sekswet in Zweden las, realiseerde ik me dat ze niet expliciet ‘ja’ had gezegd. Ik kon me in ieder geval geen ‘ja’ herinneren. Ik realiseerde dat daders vaker ontkennen of niet inzien dat ze iets fout hebben gedaan. Ineens begreep ik haar gevoel beter: ik heb ook meegemaakt dat mannen over mijn grenzen gingen, terwijl ik niet ‘ja’ of ‘nee’ had gezegd.

Inmiddels ben ik 27 en heb ik al jarenlang flashbacks van die ene nacht. Duizenden keren heb ik me afgevraagd: waarom hadden we seks als zij het niet wilde? Ik kreeg last vast extreme paniekaanvallen, durfde niet met mensen af te spreken omdat ik bang was dat ik iemand iets aan zou doen. Ik deed een kunstopleiding, maar als kunstenaar voelde ik niet meer de vrijheid die ik had. Ik schilderde en tekende altijd veel naakte vrouwen, maar durfde dat niet meer. Ik voelde me een viezerik. Ook durfde ik me lang geen feminist te noemen omdat dat hypocriet voelde. 

Dat jaar werd #MeToo in leven geroepen. Ik was erdoor geobsedeerd, ik zat urenlang op Twitter. Ik las wat mannen allemaal naar hun hoofd geslingerd kregen. Sommige mannen zeiden dingen als: “Ja, maar ze wilde het zelf hoor.” Dat vond ik een vreselijk argument. Tegelijkertijd realiseerde ik me dat ik zelf ook zo over ‘mijn’ ervaring had gedacht. Toen dacht ik: wat nou als ik haar serieus neem? Ondanks dat ik het zelf misschien niet heb ervaren als een verkrachting?

Ik vond het heel lastig om het aan mensen te vertellen, omdat we in een cancel culture leven. Het ging weleens door m’n hoofd dat ik dacht: wat als ze aangifte gaat doen? En ik iedereen kwijtraak? Lange tijd durfde ik dat niet, stopte ik het in de doofpot. Het is vier jaar geleden en sinds een jaar begin ik het langzaamaan aan mensen te vertellen. Vriendinnen vinden niet dat ik een dader ben. Zij zeggen dat het een complex verhaal is, waar geen sprake was van een ‘echte’ machtsverhouding. Of misschien willen ze niet inzien dat ik een dader ben omdat ze me kennen. Ik antwoord dan altijd dat ik wél een dader ben: ik ben háár grenzen overgegaan, en als zij dat zo heeft ervaren dan is dat zo. Inmiddels kan ik het zien als misbruik.

Ik heb me vaak afgevraagd wat misbruik precies is. Ben je een dader als je het niet bewust doet? Uiteraard zijn er mensen die opzettelijk iemand kwaad willen doen, maar er zijn ook daders die dat onbewust doen. Zoals ik. Om dat te voorkomen, denk ik dat we moeten praten over grenzen: over de grenzen van de ander, en die van jezelf. Ik denk dat ik haar grenzen over ging omdat ik die van mezelf niet wist – het was bijna vanzelfsprekend dat mannen over mijn grenzen heen gingen.

Ik vind het moeilijk om mezelf verkrachter te noemen. Sinds kort is onvrijwillige seks veranderd naar verkrachting in de wet. Dat vind ik super goed, maar toen ik het las was ik wel in de war. Ik dacht: ben ik dan een verkrachter of iemand die één keer een grens heeft overschreden? En zit daar een verschil tussen? Ik noem mezelf liever een grensoverschrijder of iemand die een grens heeft overschreden, dan een verkrachter. 

Ik wil mezelf niet als verkrachter zien, maar misschien komt die onwil ook door het eenzijdige beeld van een verkrachter. Met het stereotiepe beeld van een man die uit de bosjes springt kan ik me niet identificeren. Ik denk dat we meer verhalen van daders moeten horen. Het enige stuk dat ik vond van ‘normale’ mensen die een grens overschreden was dit stuk door VICE. Maar daar waren de daders ook man. Ik denk dat het gevaarlijk is als daders hun verhaal opkroppen, omdat ik denk dat de kans dan groter is dat ze weer een fout begaan. Als je je herkent in een verhaal, kan je je fouten erkennen en ze daarna voorkomen.

Ik weet niet of ik ooit helemaal uit die depressieve put kom. De afgelopen vier jaar zijn traumatisch geweest, wetende dat ik iemand pijn hebt gedaan. Het was een rollercoaster. Inmiddels ben ik, ook door gesprekken met een psycholoog, wel wat rustiger geworden over de situatie. 

Ik heb er veel van geleerd. Ik weet nu hoe belangrijk het is om altijd toestemming aan elkaar te vragen, en te checken of de ander er ook zin in heeft. Ik ben heel duidelijk geworden in mijn eigen grenzen aangeven en het respecteren van grenzen van anderen. Ik vraag altijd of de ander het wil. Op een dag wil ik haar heel graag laten weten hoe ik erover denk, maar tegelijkertijd wil ik respecteren dat zij geen contact meer wil − ik wil niet weer haar grenzen overschrijden.”

*De echte naam van Sophie is bekend bij de redactie.

Heb je een ongewenste seksuele ervaring meegemaakt? Het telefoonnummer van Centrum Seksueel Geweld is 0800-0188. Of check hun website voor meer informatie: www. centrumseksueelgeweld.nl. Ook kun je terecht bij Slachtofferhulp Nederland (0900-0101) en de Nationale Politie (0900-8844)