Verlangend naar volgende zomer

Het is winter en zoals wel vaker gebeurt, maak ik gebruik van een vrij korte - of toch zeker niet lang genoege - lunchpauze om iets te eten op het lokale pleintje, waar de lucht amper overschaduwd wordt door gebouwen. Ik kijk rondom me naar de jongeren van het nabijgelegen atheneum, hoe ze praten, rollerskaten, Tiktok dansjes oefenen of zelfs verbaasd zijn van het feit dat ze teveel hash in hun jonko hebben gestoken… Traagjes verplaats ik me om plek te maken voor hen en ga tegen een bankje aan gaan zitten, op zoek naar wat inspiratie voor een nieuw artikel. Ik scroll eindeloos en kom wat zomerkiekjes tegen. Grijnzend vergelijk ik de koude winter waar ik me momenteel in bevind, in het noorden, met hoe het was toen ik jonger was in het zuiden. 

Terwijl ik deze zinnen neerschrijf, verschijnt een enkele zonnestraal vanuit de grijze wolken om een beetje blauwe lucht te onthullen. Precies een teken vanuit de hemel om me eraan te herinneren dat de zon ook schijnt in het noorden. Als een koekoeksklok, om me te vertellen dat er achter de wolken een gloeiende warmte leeft, vaak vergeten tijdens de eerste maanden van het jaar. Ik bedenk me ook dat er maar 28 uren zon waren in Brussel in januari en kijk triest naar zwartwit foto’s van jongeren badend in zout water, lachend. En opeens duik ik mee in een nostalgie die tegelijk vrolijk en triest is. 

In juni 2020, trok fotograaf Frédéric Schmiliver - terwijl zijn zoon 5 dagen in het ziekenhuis lag voor een oogontsteking - foto’s van Kolovare, in zwartwit, op 35mm film. Kolovare is de naam van het strand en de zwemclub in een wijk die ook Kolovare heet, zo’n 100 meter van het ziekenhuis. En het was liefde op het eerste zicht. “Ik werk heel vaak met mijn instincten,” legt Frédéric uit. “Eerst spreekt mijn hart, en dan begin ik alles te visualiseren. In een tijd waar tieners - en soms kinderen - vasthangen aan hun gsm, vond ik in Kolovare de emoties van mijn pubertijd terug. Het is een plek die leeft buiten de tijd, iets wat niet meer zou horen te bestaan.” 

Deze plek, precies bevroren in de tijd, brengt ons naar een andere dimensie, een vastgelopen moment dat zich bevrijdt van de restricties van tijd en ruimte, om iets te perfectioneren dat normaal altijd te snel voorbij vliegt: zomer en jeugd. Wat Frédéric in de eerste instantie aantrok tot Kolovare was de energie en het constante leven rondom de springplank en de zeewaterplas, de plasticiteit van de lichamen en emoties. Zijn blik verschuift geleidelijk aan richting andere zaken, soms meer abstract, andere gevoelens zoals nostalgie, afwachting, kalmte en melancholie. “De zomer is mijn favoriete seizoen en ik heb een duidelijke nostalgie naar de zomers die ik doorbracht in de Franse Riviera met mijn lokale vriendengroep,” zegt hij. “Kolovare fotograferen is voor mij een manier om de dromerige jeugd, zoals ik ze zelf kende, vast te leggen.”

Wat opvalt in de foto’s van Frédéric is de sterke korrel die een extra dromerige toets geeft aan deze warme, natte, zoute droom. En dat allemaal dankzij de technische kunst. Sinds 2006 maakte hij van film zijn paard van Troje en zijn eerste straatfoto's. “Ik maakte foto’s zonder iets te vragen, en toonde ze aan niemand,” vertelt hij verder. “Het was pas in 2020 dat ik mijn werk van de afgelopen vijftien jaar bekeek. En uit die foto’s haalde ik mijn stuk.” 

In Kolovare trok hij zo’n twee rolletjes vol. Toen hij terugkeerde en de scans bekeek, wist hij onmiddellijk dat deze plek hem jarenlang zou teruglokken. Hier was zwartwit een duidelijke keuze. Niet moeilijk ook, want het bezit een bepaalde kracht zonder weg te nemen van de zachtheid en harmonie. “Ik ben sindsdien elk jaar teruggekeerd. Telkens zo’n vijf dagen per bezoek. Omdat mijn vrouw Kroatisch is, is dat niet moeilijk. Dit essay is een langdurig werk, maar het is nog niet af. Ik weet niet wanneer ik het ooit beu zal geraken.” 

Hoewel hij normaal werkt rond thema’s zoals familie, identiteit, eenzaamheid, gebrek of afwezigheid, haalt hij ook inspiratie van het grote scherm. Deze fluide zevende kunst is inderdaad een inspiratiebron voor het openen van het diafragma van zijn Fomapan 200, een camera met een neutrale weergave, die zich goed leent voor de genoemde thema's. Op vlak van film gebruikt Frédéric Ilford HP5 film, voor de korrel. Kolovare heeft wat weg van Abdellatif Kechiche's zonnige film Mektoub my love: canto I, die hij zag in 2019: “deze film was zeker een inspiratie omdat het ook, op een eigen manier, spreekt over de jeugd en de zomer.” 

Frédéric Schmiliver is begonnen, sinds zijn tijd in Kolovare, met het maken van formele fotografische essays, en hij vroeg zijn favoriete fotograaf, Ian Teh, om zijn mentor te worden. “En sindsdien heb ik altijd met Ian gewerkt,” vertelt hij. “Hij is een Britse fotojournalist wiens werk, onder andere, drie aangrijpende documentaires over de veranderingen van China in de 21ste eeuw bezit.” Door deze relatie kunnen ze meer sociale kwesties op tafel leggen, vooral door de emotionele spiegeling van grote steden. “Eind 2022 begon ik aan een nieuw langdurig werk tussen Brussel en Charleroi, over eenzaamheid. Met het kanaal als achtergrond. Deze documentaire, geïnspireerd op de methode van Alec Soth (eerder formele documentaires met camera's voor groot formaat - de oude manier om gigantische negatieven te maken - is een zeer trage methode die het decor gebruikt als excuus om over iets anders te praten, nvdr.), zou zo’n twee jaar moeten duren.” Na de hitte van Kroatie, gaat hij naar de kou van het Belgische kanaal. 

Volg Frédéric op Instagram.

Volg VICE België en VICE Nederland ook op Instagram.