Het uitmaken met iemand die depressief is maakt van jou geen slecht mens

Natuurlijk voelde ik me vreselijk schuldig: ik had hem verlaten op het moment dat hij er helemaal doorheen zat. Mensen zullen denken dat ik een egoïst ben, ze zullen zeggen dat als je écht van iemand houdt, je diegene juist steunt in moeilijke tijden. En dat is ook wat ik heb geprobeerd, maar het werkte niet. Zijn mentale problemen zorgden ervoor dat ik ook ongelukkig werd, en ik kon het gewoon niet aan. Door zijn depressie kreeg ik last van paniekaanvallen, en zat ik op het randje om zelf in een depressie te belanden.

Toen rapper Mac Miller vorige maand door een overdosis overleed, waren er op social media al snel een hoop vingers die in de richting van zijn ex-vriendin Ariana Grande wezen. “JIj hebt dit gedaan, jij moet je vreselijk voelen,” twitterde iemand. Een ander zei dat zij hem vermoord had. Grande reageerde op de ophef met een tweet waarin ze zei dat ze het nogal idioot vond om van haar te verwachten dat ze in die giftige relatie was gebleven.

Toen ik over Millers’ dood las, en zag wat Grande allemaal over zich heen kreeg, dacht ik alleen maar: ze heeft gelijk. Je kan haar toch niet verantwoordelijk houden voor zijn geestelijke gezondheid, het gedrag wat daaruit volgde en zijn uiteindelijke dood? Of het nou gaat om iemand die met een verslaving kampt of iemand met mentale gezondheidsproblemen, daten met iemand met wie het slecht gaat was een van de lastigste dingen die ik ooit in mijn leven heb gedaan.

Joe was mijn eerste echte vriendje. We huurden onze eerste appartementje toen ik 19 was, en hij 22. We konden het nauwelijks veroorloven, maar het was een te gekke tijd. Een tijdje later vertrokken we daar voor mijn eerste baan, en toen werd het allemaal wat lastiger. Ik werkte lange dagen als beginnend journalist, en ik was vaak moe en gestrest. Joe haatte zijn werk, maar wist niet wat hij anders zou willen doen. Hij voelde zich machteloos. Ik wist altijd al dat hij last had van depressies – als tiener had hij last gehad van hartproblemen, waarvoor hij veel naar het ziekenhuis moest. Daardoor had hij zich lange tijd heel erg rot gevoeld. Een depressie lag altijd op de loer, maar tot die tijd was het te doen geweest.

Maar in die paar maanden kwamen we vast te zitten in een vervelende en vermoeiende cyclus. We hadden elkaar nodig om gelukkig te zijn, maar we zaten totaal niet op één lijn. De minste of geringste stemmingswisseling zorgde er al voor dat alles uit balans raakte. Joe verontschuldigde zich dan snel, en zei dat het allemaal aan hem lag – waarop ik weer zei dat het niet zijn fout was. Maar hij wilde me niet geloven, en daardoor raakte ik gefrustreerd en voelde ik me slecht. Ik deed van alles om uit zijn buurt te blijven: ik maakte lange wandelingen, reed rondjes in de buurt, ging naar het park om sigaretten te roken, of bleef lang hangen op mijn werk. En ik kreeg paniekaanvallen. HIj nam dagen vrij van werk, terwijl ik dagen van twaalf uur maakte. En als ik thuis was, eiste hij al mijn aandacht op. Op sommige dagen voelde het alsof ik stikte.

We hadden geen ruimte om op adem te komen of ook maar iets te voelen zonder elkaar te kwetsen. Ik smeekte hem om naar een dokter te gaan, maar daar kreeg hij alleen maar een formuliertje met vragen die moesten uitwijzen hoe waarschijnlijk het was dat hij zichzelf van kant zou maken. En ook al vertelde hij de dokters die hij zag dat hij inderdaad suïcidale gedachtes had, vonden ze niet dat hij een enorm risico voor zichzelf was. Hij kreeg antidepressiva voorgeschreven en werd in groepstherapie gezet, waar hem met een PowerPoint werd verteld dat hij meer zou moeten sporten. Maar Joe ging al vijf keer per week naar de sportschool en fietste naar zijn werk. Door de lange wachtlijsten was er niemand beschikbaar voor één-op-één-therapie, en dus werd zijn dosis pillen verhoogd. Wat niets hielp.

Onbewust was ik al afstand aan het nemen, voor ik het uitmaakte. Ik stelde voor om allebei weer thuis te gaan wonen, zogenaamd om geld uit te sparen, maar ik denk dat ik dit eigenlijk wilde om te kunnen resetten. We zagen elkaar toen één keer in de twee weken, en besloten toen om samen een weekend weg te gaan. Ik had het niet gepland om het daar met hem uit te maken, maar in een roes van alcohol, kwam het er toen uit. Hij vroeg me de volgende dag of ik het meende, en ik realiseerde me toen dat ik dat inderdaad deed.

In de daaropvolgende weken raakte Joe nog dieper in de put. Ik wist dat hij worstelde met zelfmoordgedachtes, en dat leunde zwaar op me. Hij had altijd gezegd dat ik het beste was wat hem ooit was overkomen, en dat hij zijn leven vóór mij haatte, maar tegelijkertijd was hij ervan overtuigd dat ik beter af was zonder hem. En voor het eerst was ik het met hem eens – en ook wist ik dat hij nu beter niet met mij kon zijn. We zaten in een negatieve cirkel en die moesten we doorbreken om dingen ooit weer beter te maken.

Ik weet dat ik niet de enige ben die dit heeft meegemaakt: als je met iemand samen bent die geestelijke gezondheidsproblemen heeft, weet je niet waar je moet beginnen. “Waarschijnlijk kun je je partner het beste aanmoedigen om goede hulp te vinden,” vertelt Stephen Buckley van de organisatie Mind. “Je kan iemand geruststellen door te blijven herhalen dat er hulp beschikbaar is en dat jij er zal zijn om haar of hem bij te staan.” Maar het is ook belangrijk om voor jezelf te zorgen. “Wees realistisch over wat je wel en niet kan doen,” zegt Buckley. “Je eigen gezondheid is minstens zo belangrijk, en voor iemand zorgen met wie het slecht gaat kan ook effect hebben op jouw welzijn.”

Nadat we het hadden uitgemaakt voelde ik me verschrikkelijk, en ik was doodsbang dat hij zichzelf iets aan zou doen. Ik wilde er zo graag voor hem zijn, maar ik wist ook dat dat dingen alleen maar erger kon maken. In plaats van hem sms’te ik met zijn moeder, om te vragen hoe het ging. Diep vanbinnen was ik verschrikkelijk bang dat hij een einde aan zijn leven zou maken, en het mijne daarmee voor altijd zou beschadigen.

Het was voor ons allebei de meest nare periode in ons leven, maar het resulteerde in een goede verandering. Joe stond 18 weken lang in de wacht voordat hij hulp kreeg, totdat hij met hulp van zijn familie naar een particuliere psycholoog kon, die hem heeft geholpen met zijn leven weer op orde krijgen. Met de therapie heeft hij technieken aangeleerd waarmee hij zijn negatieve gedachtes aankan, en hij heeft geleerd dat hij niet verantwoordelijk was voor mijn ongelukkigheid. En met de therapie heeft hij weer eigenwaarde gekregen. Ook heeft het hem doen inzien dat hij anderen wil helpen die iets soortgelijks meemaken, en dus is hij begonnen met een studie psychologie. Hij is net klaar met zijn eerste jaar, en het gaat nu goed met hem. En, je raadt het nooit, we zijn weer samen.

Eind vorig jaar kwamen we weer bij elkaar, nadat we heel rustig weer zijn begonnen en veel met elkaar gepraat hebben. Met Joe ging het beter, en met mij ook. Het is allemaal nog geen rozengeur en maneschijn, maar we zijn nu sterker en gelukkiger dan we ooit zijn geweest.

Millers dood was tragisch, natuurlijk. Maar of het nou wel of niet met met zijn ex-vriendin Grande te maken had, het is heel schadelijk om die twee dingen direct aan elkaar te koppelen. Het insinueert dat Miller misschien nog wel in leven zou zijn als zij niet bij hem was weggegaan. Maar dat weet je helemaal niet, en al jaren voor zijn relatie met Grande had Miller het over zijn verslaving en strijd tegen depressie. We kunnen de verantwoordelijkheid voor iemands leven niet op de schouders laten rusten van iemands geliefde. Dat houdt het idee in stand dat vrouwen – en mannen – in ongezonde relaties moeten blijven plakken, en dat is een heel slecht idee. En gevaarlijk bovendien.

Het beëindigen van mijn relatie met Joe had heel tragisch kunnen aflopen. Als dat was gebeurd, had ik me de rest van mijn leven verantwoordelijk gevoeld – maar ik weet nu dat het niet mijn schuld was geweest.

Opmerking van de redactie: Joe heeft Leila toestemming gegeven om zijn foto en verhaal te delen.