Een gids voor mannen hoe je sorry moet zeggen

Er wordt gezegd dat vrouwen de gewoonte hebben zich te vaak te excuseren. Maar in de vloedgolf aan beschuldigingen van seksueel misbruik die nu aan het licht komt na de val van Harvey Weinstein, wordt alsmaar duidelijker dat mannen juist het omgekeerde probleem hebben: een pathetisch onvermogen om de woorden “het spijt me” uit te spreken.

Louis C.K. bevestigde vrijdag nog de New York Times-berichten dat hij had gemasturbeerd in het bijzijn van meerdere comediennes zonder hun toestemming. “De geruchten kloppen,” schreef C.K. in een statement. “Toen het gebeurde zei ik tegen mezelf dat het OK was wat ik deed, omdat ik nooit een vrouw mijn edele delen heb laten zien zonder eerst te vragen of het mocht, wat wel waar is.”

Hoewel C.K. zegt dat hij spijt heeft van zijn daden en dat hij zichzelf “voor geen van deze acties kan vergeven,” benadrukte hij ook “de macht die hij had over deze vrouwen” die hem “bewonderden” en dat hij “misbruik maakte van het feit dat hij geadoreerd werd” in de comedywereld, in plaats van daadwerkelijk berouw te tonen.

En wat zijn de drie woorden die opvallend hard ontbreken in zijn statement? “Het spijt me.”

In tegenstelling tot andere bekende mannen die werden beschuldigd van misbruik, heeft C.K. wel de verantwoordelijkheid genomen voor zijn daden. “Ik kan er niet van slapen, van de pijn die ik al deze vrouwen heb aangedaan”, schreef C.K. over zijn slachtoffers. Dus waarom is het dan zo moeilijk om die drie luttele woorden uit te spreken?

Verontschuldigingen gaan niet alleen om toegeven dat je fout bent, maar dienen ook als een impliciete belofte dat je je gedrag gaat goedmaken en op een andere manier gaat handelen in de toekomst. Ik heb het idee dat jongens simpelweg niet zo aangeleerd wordt om sorry te zeggen als dat bij meisjes gebeurt. Daarom hierbij een poging om deze gemiste kans te herstellen: een gids voor mannen voor hoe ze zich kunnen verontschuldigen.

Laten we hier meteen korte metten mee maken. Het oudste middel in de faux-verontschuldigingen-trukendoos is: “Het spijt me als [voeg idiote actie naar keuze toe] jou zo liet voelen.” Ik weet dat dit onzin is. Jij weet dat het onzin is. Tegen wie je ook sorry zegt weet dat dit complete onzin is. De reden dat jouw acties iemand anders slecht doen voelen is waarschijnlijk omdat jij iets verkeerd hebt gedaan. Dus neem daar ook de verantwoordelijkheid voor.

Het andere probleem met pseudo-verontschuldigingen naar vrouwen toe à la “het spijt me dat jij je slecht voelt hierdoor” is dat je daarmee het oeroude stereotype bevestigt dat vrouwen te emotioneel zijn, wat het dus nog kutter maakt.

Dit lijkt misschien kleuterschool-wijsheid, maar voordat je iets zegt moet je je voorstellen: Wat zou jij willen horen als je het slachtoffer zou zijn?

Toen Weinstein de eerste keer commentaar gaf op het New York Times-verslag, verklaarde hij dat hij “uit de jaren zestig en zeventig komt, toen alle regels over gedrag en werkverhoudingen anders waren.” Hoewel de filmproducent, die inmiddels aan de schandpaal werd genageld, zei dat het geen excuus is, was het dat dus juist wel. Wanneer je zulke excuses gebruikt, suggereer je eigenlijk dat je niet de volledige verantwoordelijkheid van de fout bij jezelf wil neerleggen.

Nadat de acteur Anthony Rapp Kevin Spacey beschuldigde van het maken van seksuele avances naar hem toe toen hij amper veertien was, claimde Spacey dat hij “zich niets meer van de ontmoeting kan herinneren.”

“Als ik wel de dingen zou hebben gedaan waar hij het over heeft, ben ik hem natuurlijk mijn oprechte excuses verschuldigd voor mijn onaanvaardbare dronken gedrag,” schreef Spacey. Maar dat hij de schuld bij alcohol neerlegt, is natuurlijk verre van een legitiem excuus om te proberen met een veertienjarige jongen te slapen. Meer nog, het verergert juist de hele zaak, alsook de pijn van het slachtoffer.

Soms zijn er meer dingen waar je je voor moet verontschuldigen dan louter en alleen je fysieke daden. Louis C.K. heeft jarenlang de feiten en beschuldigen aan zijn adres ontkend. Hoewel hij in zijn statement wel zegt: “Ik heb berouw voor mijn daden. En ik heb geprobeerd daaruit te leren. En ervan weg te lopen,” verontschuldigt hij zich eigenlijk niet voor het feit dat hij eerst jarenlang de beschuldigingen van seksueel misbruik heeft lopen ontkennen.

C.K.’s ontkenningen – in september vertelde hij nog aan de New York Times “ik ga niet proberen om op al deze dingen te reageren, want dit zijn pure roddels” – zijn zwaar beledigend naar zijn slachtoffers toe.

In Spacey’s verontschuldigingen naar Rapp toe, kwam hij meteen ook uit de kast, mogelijk in een poging om het gespreksonderwerp te veranderen, of om zichzelf als slachtoffer te positioneren. Je kan er moeilijk naast kijken, de negatieve reacties op Spacey’s statement – iedereen van GLAAD-voorzitter Sarah Kate Ellis tot Trevor Noah en Billy Eichner sprak zich ertegen uit – wat bewijst dat de mensen geen zin hebben in zelfmedelijden wanneer het gaat om misbruikers.

Nadat een man George Takei had beschuldigd van hem te betasten toen hij bewusteloos was, ontkende de Star Trek-ster alle beschuldigingen en ging zelfs zover als het tweeten (inmiddels is de tweet verwijderd) dat “Russische bots verhalen met beschuldigingen tegen hem hadden opgezet”. Philip Lewis van HuffPost tweette vervolgens: “Ik ben helemaal klaar met 2017,” wat een goede samenvatting is van de algemene reactie hierop.

Er zijn oneindig veel manieren om rond de pot te draaien in plaats van gewoon te zeggen: “Het spijt me.” Louis C.K. deed dat door te zeggen: “Ik heb berouw van mijn daden.”

Kevin Spacey zei: “Ik ben mijn oprechte excuses verschuldigd voor mijn onaanvaardbare dronken gedrag.”

Harvey Weinstein zei: “Ik erken dat de manier waarop ik met collega’s ben omgegaan in het verleden diepe pijn heeft veroorzaakt, en ik wil me daar oprecht voor excuseren.”

Art Landesman, voormalig uitgever van Artforum, die zijn ontslag indiende nadat negen vrouwen hem hadden beschuldigd van seksueel misbruik, zei : “Ik erken dat ik met grenzen heb gespeeld, waarvoor ik nu echt mijn best doe om dit gedrag te herstellen. Ik heb nooit de intentie gehad om iemand pijn te doen.”

Ik kan hier nog uren mee doorgaan. Gasten, zeg gewoon: “Het spijt me.” Accepteer dat dit niet per se betekent dat mensen je ook zullen vergeven. Meer nog, accepteer gewoon dat dit helemaal niet over jouw gevoelens gaat. Het gaat om de pijn die jij anderen hebt aangedaan en het tonen van berouw voor je kutstreken. Niet omdat je betrapt bent, maar omdat wat je hebt gedaan totaal fout was.

Het is allemaal niet zo moeilijk.