Ik ging de confrontatie aan met de programmeur die me seksueel intimideerde op een filmfestival

Een tijd geleden werkte ik als communicatie-assistent op een filmfestival. Ik had er de tijd van mijn leven: ik deed boeiend werk, ging naar extravagante feestjes en ontmoette mijn filmhelden. Tot een bepaalde avond, toen ik nog wat ging drinken met een van de programmeurs en een regisseur. Ik was een jonge vrouw tussen twee oudere mannen, maar we hadden het gezellig en praatten honderduit over onze favoriete films, wie we de beste regisseur vonden en hoe het is om samen te werken met Lars Von Trier.

Toen ik naar huis wilde, sloeg de sfeer opeens volledig om. De programmeur dreigde dat hij me zou ontslaan als ik niet met hem naar zijn hotelkamer ging. Hij duwde me in de zetel naast de taxichauffeur en probeerde, terwijl ik tegenstribbelde, mijn gordel vast te maken. Twee keer smeet hij de autodeur dicht tegen mijn scheenbenen. Ik bleef ongemakkelijk lachen, maar wilde vooral huilen en bleef herhalen dat ik niet mee wilde. Op het moment dat ik rustig bleef zitten en hij mijn riem had vastgemaakt, ging hij op de achterbank zitten.

Ik was verward, maar wist één ding zeker: ik wilde niet mee naar zijn hotelkamer. De taxichauffeur sprak Nederlands, de programmeur niet – daar maakte ik gebruik van door met hem een plannetje te beramen. Vlak voor de chauffeur weg zou rijden, zou ik snel uit de auto springen. Toen ik ontsnapt was – want zo voelde het – liep ik vol adrenaline, twee grote blauwe plekken en een intens smerig gevoel naar mijn logeeradres.

De volgende dag op het festival durfde ik de programmeur niet onder ogen te komen. Ik twijfelde over mijn aandeel in deze uit de hand gelopen avond, of ik hem – zonder het door te hebben – verleid had, en dus op zijn avances in had moeten gaan.

Maar dat veranderde toen er een vrouwelijke programmeur van het filmfestival naar me toekwam: de taxichauffeur had bij haar geklaagd over het gedrag van de programmeur, en hij zei in shock te zijn geweest door de platte praat van de programmeur nadat ik uit de taxi was verdwenen: dat was gegaan over wat hij allemaal wilde doen met me.

De vrouwelijke programmeur zei tegen mij dat ze de directie van het festival hierover aan zou spreken. De dag erna vertelde diezelfde vrouwelijke programmeur me dat de directie de man op het matje had geroepen. De rest van het festival durfde hij me niet meer aan te kijken.

Ondanks de bevestiging die ik kreeg over zijn wangedrag, schaamde ik me en was ik bang dat ík onprofessioneel overkwam, of dat ik het voorval had overdreven. Ik hoorde van verschillende collega’s dat de programmeur wel vaker jonge vrouwen op filmfestivals had lastiggevallen, en het meisje dat mijn baantje had voor mij, vertelde me recent dat ze nog steeds romantische en opdringerige berichtjes van hem krijgt.

In de discussie rondom #metoo, en sowieso bij verhalen over seksueel geweld, zijn vooral slachtoffers aan het woord – daders blijven meestal buiten beeld. Maar wat gaat er om in een man die zijn macht misbruikt om vrouwen of mannen over een grens te krijgen die ze niet willen? Verwachten ze dat de ander erop ingaat, en beseffen ze wat voor impact het heeft wanneer ze hun zin doordrijven met intimidatie of geweld?

Ik besloot de man in kwestie op te bellen en hem te vragen naar die bewuste avond.

Broadly: Hey, ik deed enkele jaren geleden de communicatie op een festival, waar we elkaar ontmoet hebben. Eén avond werd het behoorlijk grimmig. Herinner je je dat nog?
Programmeur*: Pfoe…

Toen ik niet met je naar huis wilde, werd je agressief. Je duwde me zelfs in een taxi en dreigde me te ontslaan als ik niet mee naar je hotelkamer ging. Weet je het weer?
Neen, eigenlijk niet. Er is zoveel gebeurd dat jaar. Je had me er gewoon meteen erover moeten aanspreken, want nu herinner ik me er niets meer van.

Misschien, maar ik schaamde me. Ik had het gevoel dat ik niet had mogen drinken met mannen die ik amper ken. Ik vind het wel vreemd dat je je niets meer herinnert van die avond, vooral omdat de directeur van het festival je heeft aangesproken op je gedrag.
Ik herinner me het gesprek met de directeur wel inderdaad, maar dat ging over een andere avond, tijdens de opening. Ik had toen te veel gedronken. Jij ook, trouwens, je was wild die avond.

Dus je herinnert mij wel?
Ik herinner jou nu wel weer, ik zie je voor me. De eerste keer dat ik je ontmoette, geloofde je niet dat ik een programmeur was. Je googelde me en schrok toen je zag dat ik gelijk had. Maar die ‘grimmige nacht’ waar jij het over hebt herinner ik me anders.

Anders, maar dus wel?
Zei ik dat ik je ging ontslaan? Die macht had niet eens, dat had alleen de directeur kunnen doen. Daarbij had ik je niet kunnen verplichten om met me naar bed te gaan, ik had die macht niet.

Ik denk niet dat iemand ooit de macht ‘mag hebben’ om iemand te verplichten met je naar bed te gaan.
Ik word altijd dronken op dat filmfestival. We willen altijd feesten en plezier maken, en ik herinner me wel dat ik niet wilde dat jij naar huis ging die ene avond.

Je hebt me vanaf de volgende dag niet meer durven aankijken, het hele festival lang. Dat lijkt me een indicatie dat je wist dat je iets had gedaan wat niet oké was.
Ik heb een speciale vorm van humor en het gebeurt nu eenmaal dat mijn grapjes soms verkeerd begrepen worden. Jij bent trouwens ook een speels persoon. Ik denk dat je die avond verkeerd begrepen hebt.

Programmeur: Ga je mij letterlijk citeren in je stuk?
Broadly: Ja.

En ga je vertellen wat er gebeurd is die avond?
Absoluut.

Hoezo vind je het de moeite waard om hierover te blijven praten, een hele tijd later?
Door #metoo werd ik veel herinnerd aan die avond. Toen ik thuis was gekomen, schaamde ik me voor de blauwe plekken, ik twijfelde aan mijn eigen aandeel en lachte de situatie weg – ook al voelde ik me een stuk vuil. Maar het gevoel van twijfel is gebleven: telkens als ik te veel drink, ben ik bang dat ik verkeerde signalen stuur.
Ik had die avond gewoon te veel gedronken. Je had me er meteen over moeten aanspreken en het had je niet zo mogen raken. Het is altijd beter om dingen meteen te bespreken, anders ontstaan er misverstanden over wat er echt gebeurd is. Als ik drink, kan ik brutaal en provocerend zijn.

En fysiek.
Opnieuw: je had erover moeten praten met me. En nu herinner ik me die ene avond wel. Jij was er, ik weet dat we wat gedronken hebben, maar wat er precies gebeurd is, is allemaal vaag.

Wat vind je ervan dat de taxichauffeur de dag erna geklaagd heeft over hoe je je gedroeg die nacht, en over de vieze dingen die je zei toen je in de taxi zat?
Oh mijn god, dronken mannen samen zijn vreselijk en taxichauffeurs zijn als een soort priesters waarbij je biecht. Maar het is goed dat we hier nu over praten. Ik herinner me heel helder dat we veel plezier hadden en ik veel grapjes maakte. Het is misschien wel grimmig geworden, maar ik wil gewoon dat mensen zo lang mogelijk blijven feesten met me, en dat de avond niet ophoudt. Het spijt me dat het je ongemakkelijk deed voelen, dat was niet mijn bedoeling. Als het zo belangrijk was voor je en je verward was, had je me moeten aanspreken, dat leerde ik altijd van mijn ouders.

Je zegt de hele tijd dat ik je had moeten aanspreken, maar vind je eigenlijk dat je zelf ook iets anders had moeten doen?
Het spijt me dat jij het negatief hebt geïnterpreteerd die avond. Ik herinner me altijd het mooie en het goede.

Dankje. Alhoewel ik het gevoel heb dat je nog steeds niet kan of wil inzien hoe jouw gedrag overkomt, heeft dit gesprek me wel geholpen. Ik was er nerveus over, omdat ik bang was dat je me de huid vol zou schelden of – erger nog – me uit zou lachen. Nu besef ik dat ik helemaal niet bang moet zijn om mijn mond open te trekken. Integendeel. Door je aan te spreken op je gedrag, twijfel ik niet meer: jij ging over grenzen heen, en ik mag daar iets van zeggen.

*Om privacy-redenen blijft de naam van de programmeur anoniem. Deze is bekend bij de redactie.