Deze Nederlandse jurist helpt wereldwijd profvoetballers uit de problemen

Stel: een Ghanese profvoetballer krijgt gezeik met Zamalek, de Egyptische club waar hij voor speelt, omdat de club zijn salaris niet betaalt. Dan komt vanuit Nederland de jurist Roy Vermeer in actie. Vermeer is juridisch directeur bij de FIFPro, de internationale vakbond voor profvoetballers. Het hoofdkantoor van die vakbond staat in Hoofddorp. Het is aan Vermeer en zijn team om te zorgen dat profvoetballers over de hele wereld niet genaaid worden door de clubs waarbij ze contracten tekenen.

Want dat gebeurt vaak in de voetballerij: clubs die spelers voor de gek houden. Zo betalen clubs regelmatig opeens het salaris van spelers niet meer, of proberen ze bij tegenvallende resultaten onder contracten met spelers uit te komen. Dit is schering en inslag bij clubs van Roemenië tot Tunesië. Regelmatig worden spelers zelfs bedreigd als ze niet meegaan in zulke praktijken. Dit gaat niet om spelers van het hoogste kaliber, die bakken met geld verdienen in de topcompetities, maar juist om de kwetsbare spelers, die weinig verdienen bij clubs aan de onderkant van de voetbalwereld.

Vanuit Hoofddorp voert Vermeer al vier jaar lang rechtszaken om zulke spelers te helpen als ze in de problemen komen. Ik ging in Hoofddorp langs bij Vermeer, om erachter te komen hoe hij dit doet. We spraken over profvoetballers die opgesloten worden door boze voorzitters, de oplichtingspraktijken van neppe zaakwaarnemers, en de zwarte lijst met clubs waar je als profvoetballer nooit een contract moet tekenen.

VICE Sports: Ha Roy, over welke recente zaak heb je je het meest verbaast?
Roy Vermeer: Ik doe heel veel zaken voor spelers uit Ghana. Op een gegeven moment hadden we een Ghanese speler die werd opgesloten op het kantoor van de voorzitter van Zamalek, een club in Egypte. Hij moest een ontbindingsovereenkomst ondertekenen, anders mocht hij niet weg. Die speler zat daar in dat kantoor en belde me op. Er stond twee man voor de deur, die ervoor moesten zorgen dat hij niet weg kon tot hij had getekend. Toen ik dat belletje kreeg, dacht ik: wat is dit nu weer?

Hoe is dat opgelost?
Ik heb gebeld met de Egyptische spelersvakbond die in Caïro zit, net als Zamalek. Die zijn toen naar de club gereden en hebben de speler bevrijd. Nu wil ik niet zeggen dat het anders niet was opgelost - ik denk niet dat er dan geweld was gebruikt - maar het was wel weer bijzonder. Elke keer dat ik denk dat ik alles heb gezien, komt er toch weer wat gekkers.

Voor wat voor zaken word je het vaakst gebeld?
De meeste zaken gaan over clubs die het salaris van spelers ineens niet meer betalen. We hebben een onderzoek gedaan onder 14.000 spelers. Daarvan gaf 40% aan dat ze de afgelopen twee jaar wel eens hun loon niet uitbetaald hadden gekregen. Het grote publiek denkt dat voetballers altijd goed betaald worden, maar uit dat onderzoek kwam ook dat 45% van de spelers onder de 2000 dollar per maand verdient. Als je dan je salaris niet krijgt, heb je meteen een probleem. 

Wat is het eerste dat jij doet als een speler jou belt omdat een club het salaris niet meer betaalt?
Als eerste vraag ik de speler om een samenvatting van wat er is gebeurd en het contract op te sturen. Dat is soms al een hele opgave, want soms hebben spelers het contract niet, of hebben ze iets getekend in een taal die ze niet begrijpen. Ik heb bijvoorbeeld een zaak gehad waarin een speler het contract in het Russisch had getekend, maar geen idee had waarvoor. Als we het contract hebben, kijken we wat voor arbitrageclausule er in het contract staat.

Waarom is die clausule belangrijk?
Het is het beste als er in het contract staat dat je voor een zaak naar de FIFA kunt. Dan is het vrij makkelijk wat wij moeten doen. Maar als er staat dat je naar de lokale rechtbank moet, is dat heel anders. In Saoedi-Arabië bijvoorbeeld moet je maar zien wat eruit komt. Veel clubs daar zijn van sjeiks, en dat zijn ook de mensen die het land runnen. In de rechtbank is het dan maar net de vraag of je je gelijk haalt met je claim voor uitstaand salaris. 

Wat doe je als je wel naar de FIFA kunt?
Dan stellen we een brief op waarin we de club in gebreke stellen. De club moet dan binnen vijftien dagen betalen, anders volgt ontbinding van het contract. Dan stellen we ook een claim voor het salaris op, die we naar de FIFA sturen. Uiteindelijk neemt de FIFA een beslissing. Vroeger duurde dat drie of vier jaar, nu gaat het wel sneller, in een maand of zeven. Maar de club kan dan nog in hoger beroep gaan. Daar kan goed twee, drie jaar overheen gaan. Gedurende die periode kan een speler niet zijn geld opeisen. Het is een vrij lang proces.

Clubs halen vaak ook allerlei trucs uit als ze van een speler af willen komen, zoals een speler alleen laten trainen op een bijveld. Wat heb jij allemaal voorbij zien komen van dat soort pesterijen?
Van pesterijen tot bedreigingen, of fysiek geweld soms. Laatst heb ik een jongen geholpen die bij Aris Saloniki zat, en op een veld ver buiten de trainingsfaciliteiten rondjes moest lopen. Het was daar een smerige bende, er was al zeker tien jaar niet schoongemaakt. Zo’n speler moet dan ook heel vroeg of heel laat trainen, om het hem zo vervelend mogelijk te maken. Ik heb een zaak gehad in Polen, waar een speler tijdens kerst naar huis mocht, maar meteen terug werd geroepen toen hij weg was, gewoon om hem te pesten. Of een jongen die in quarantaine moest en toen van de club te horen kreeg dat zijn contract werd verscheurd, omdat hij niet kwam trainen.

Het is eigenlijk waanzinnig dat dit soort zaken zoveel voorkomen in de voetbalwereld. Dit zie je toch in geen enkele andere tak van de bedrijfswereld?
Nergens, absoluut. Neem dat alleen trainen bijvoorbeeld. In een normaal bedrijf zeg je ook niet op een dag: “Bert, vanaf nu werk jij in de kelder in je eentje, tot je je contract inlevert.” Maar in het voetbal wordt dat geaccepteerd. Bij Aris Saloniki was Angelos Charisteas de grote baas, toen ik daar die zaak had. Charisteas heeft nog bij Ajax en Feyenoord gespeeld. Toen ik hem op die zaak aanspraak, zei hij: “Dat is toch normaal? Dat moest ik ook doen vroeger.” Zo gaat dat in de voetbalwereld. Maar ik vind: als een speler niet meer in de toekomstplannen van de club past, doe hem dan een goed voorstel en laat hem gaan. Maar zo denken clubs niet, want dat kost geld. Ze forceren spelers liever in een vertrek.

Wat zijn de clubs die hun zaakjes het slechtst op orde hebben?
Club Africain in Tunesië is misschien wel de slechtste club ter wereld. Lusaka Dynamo's in Zambia, daar moet je ook niet heen gaan, net als Zamalek in Egypte, Al Nassr in Saoedi-Arabië, en Eskisehirspor, Kasimpasa en Gaziantepspor in Turkije. In Turkije kan ik er in principe heel veel noemen. Daar heb je, denk ik, meer kans dat je niet of niet op tijd betaald wordt, dan dat dat wel gebeurt. Dat gaat daar van de hogere amateurs tot aan topclubs als Fenerbahçe. De clubs in Griekenland en Cyprus waren tot 2015 de koplopers, maar dat is wel iets beter geworden. In Azië zijn landen als Thailand, China en Bangladesh ook lastig. Er zijn binnen die landen wel verschillen. Over het algemeen geldt: als je het goed doet, gaat het met de betalingen ook meestal prima. Maar als het spel even tegenvalt, wordt de eigenaar chagrijnig, en ben je het haasje.

Wat zijn verder trucs die clubs uithalen om onder betalingen uit te komen?
Het gebeurt regelmatig dat een club zich failliet laat gaan, zodat alle schulden vervallen en salarissen niet meer betaald hoeven te worden, en dan maakt de club vervolgens onder een identieke naam een doorstart. In Bulgarije hebben we een zaak lopen rondom CSKA Sofia. Die zijn in 2013 failliet gegaan. De eigenaar had ook een andere club, Litex Lovech. Via een constructie hebben ze die club toen de naam CSKA-Sofia gegeven, met een streepje ertussen. Verder werd alles er hetzelfde als het oude CSKA Sofia, van het logo tot het stadion. Maar in de rechtszaak zeiden ze dat CSKA Sofia niet meer bestond, en de spelers die er toen zaten dus niet meer betaald konden worden.

Hoe strijd je tegen zoiets?
Namens een Nederlandse speler die bij CSKA Sofia zat, zijn we - samen met de Nederlandse spelersvakbond VVCS - een zaak begonnen, om de nieuwe entiteit CSKA-Sofia verantwoordelijk te houden voor de schulden van de oude entiteit, CSKA Sofia. Die zaak loopt al sinds 2013. We wachten nu op het oordeel van de hoogste sportrechtbank, het CAS in Zwitserland. 

Het gebeurt ook regelmatig dat spelers worden opgelicht door nepzaakwaarnemers. Dan moet een speler zogenaamd betalen voor een stage bij een club, maar blijkt dat allemaal gelogen. Hoe vaak kom je dat soort zaken tegen?
We doen vrij veel werk rondom nepzaakwaarnemers die op die manier geld van spelers proberen te krijgen. Wij zeggen altijd tegen spelers dat je niet hoeft te betalen om ergens op proef te komen. Ik heb laatst toevallig een nepagent in Thailand een tijdje aan het lijntje gehouden. Hij had een speler uit Tsjechië opgelicht. Dus ik deed alsof ik een speler was die via hem wilde tekenen bij een club. Hij wou dat ik daarvoor betaalde. Ik deed steeds alsof dat niet lukt. Soms belde ik hem midden in de nacht. Dat heeft veel tijd gekost, maar het was wel leuk om te doen. Aan het einde heb ik hem geconfronteerd. Toen zei hij: “Fuck off.” Dat was het. Al bel ik hem af en toe nog, midden in de nacht. Voor de gein.

Wat vind je het mooiste aan je werk?
Het contact met spelers, zeker jongens die echt nergens anders op kunnen rekenen. Ik vind het ook helemaal niet erg om zaken te doen waarin zij nog 500 euro moeten krijgen van een club. Als een speler vastzit in een bepaald land, je hem eruit krijgt, en dan als hij even belt om te bedanken als hij thuis is — dat zijn de leuke momenten, vind ik. Alle politiek eromheen, bij de FIFA en zo, vind ik minder, maar hoort er ook bij. Als we zo kunnen zorgen dat speler wat sterker staan, is dat het allemaal waard.

-

Naast onze geschreven verhalen en video's hebben we nu ook een podcast: De Wereld van VICE Sports. De afleveringen zijn hier te luisteren bij Apple of hier op Spotify: