Een terugblik op de (zelfverklaarde) Nostradamussen van 2016

Mensen gaan rond deze tijd van het jaar altijd helemaal Astro TV op ongeveer alles wat er in het volgende jaar zou kunnen gaan gebeuren. Wordt Wilders kampioen van Nederland, zal het me dit jaar eindelijk lukken om Jacqueline van de Vomar te tongen, wat zijn onze kansen op het Songfestival – jaarwisselingen staan in het teken van voorspellen. Maar 'voorspellen' was in 2016 sowieso een zeer hot topic, zeker toen de baas van de wereld – tegen alle voorspellingen in – geen vrouw werd, maar een grote rijke man, en iedereen in paniek was, of juist heel hard en tevreden lachte, omdat alle voorspellingen er zo vreselijk, zo ongelooflijk verschrikkelijk naast hadden gezeten.

Omdat voorspellen, maar ook terugblikken, boeiende dingen zijn, en goed passen bij deze tijd van het jaar, combineer ik de twee en blik ik terug op de voorspellers en voorspellingen van 2016.

Hans Kazán vertelde me eerder dit jaar, tijdens een interview, dat er vroeger in Mesopotamië priesters waren, die konden voorspellen wanneer het regenseizoen zou aanbreken. Die kennis gaf ze veel macht, en maakte een soort tovenaars van ze.

Voorspellers zijn in 2016 eigenlijk nog steeds een soort magici, dacht ik later. Max Verstappen won dit jaar als eerste Nederlandse coureur ooit een Formule1-race, maar de echte tovenaar was autocoureur Tom Coronel. Hij had als enige Verstappens winst al voorspeld. Terwijl de directeur van de NOS achteraf baalde dat de overwinning niet op de NOS te zien was geweest, mocht Tom Coronel bij Humberto Tan met glimmende ogen uitleggen hoe hij dit wél had zien aankomen, terwijl Humberto en iedereen aan tafel en in de studio nog net niet voor hem neerknielde en gebeden prevelde.

Toen Trump tegen alle verwachtingen in president werd, hadden we er in één klap nieuwe superhelden bij. Zoals Gianni Boone, een eenvoudige vent uit het West-Vlaamse Roeselaare. Hij had de winst van Trump al voorspeld, en haalde daarmee de media. En wat te denken van Piet-Cees van der Wel uit Hardenberg? Op het oog de allernormaalste guy ooit, maar schijn is zelden bedrieglijker geweest, want hij zag al jaren komen dat Trump en Hillary het uiteindelijk zouden uitvechten.

Misschien wel ons grootste orakel is Maurice de Hond. Omdat hij verkiezingsuitslagen voorspelt mag hij regelmatig aanschuiven bij praatprogramma's, om de toekomst op tafel te toveren. Dat deed hij ook een keer in 1995, en voorspelde volgens onze collega's van Motherboard zo'n beetje alles wat er vandaag, in 2016, op het internet gebeurt. Maurice de Hond is een tovenaar, de Nostradamus van onze tijd.

Minstens zo hard als dat de goede voorspellers geëerd worden, wordt alles en iedereen die achteraf iets verkeerds blijkt te hebben voorspeld aan de hoogste boom geknoopt. In 2016 overkwam dit bijvoorbeeld de hele journalistiek en alle peilingbureaus, toen Trump won. Er was zoveel woede en kritiek dat RTL-verslaggever Erik Mouthaan er ook weer woedend van werd, en voor de camera een betoog hield, van zich afbijtend van alle kak en modder die ook hij over zich heen kreeg.

De tijd ontmaskert de goede en de slechte voorspellers, maar er is nog een derde categorie. Dit zijn de mensen die achteraf zeggen iets van tevoren voorspeld te hebben. De 'tja-ik-zag-het-al-aankomen-buurman' en de 'voor-míj-kwam-het-niet-als-een-verassing'-collega. Zij varen mee op de heilige status van goede voorspellers. Ze zijn de Nostradamici van de retrospect.

Zo overleed in de eerste maand van 2016 tot ieders schrik een van allergrootste en beste artiesten ooit, David Bowie. De hele wereld reageerde geschokt, van de Rolling Stones, tot aan Kanye West en Peter Gabriel. Maar, niet voor iedereen kwam Bowie's dood als een donderslag bij heldere hemel. Want wie zag het overlijden van de superster allang aankomen?

 Motherfuck. Ad Visser!

In mei werd Leicester City, voor het eerst in de 132 jaar dat de voetbalclub bestaat, kampioen van Engelse competitie. Een gestoorde gebeurtenis, iets dat niemand ooit had verwacht van zo'n klein clubje uit Leicester. De hele wereld begreep er geen jota van. BBC-presentator en Leicester-icoon Gary Lineker tweette: "Leicester City have won the Premier League. The biggest sporting shock of my lifetime, and it's only my team."

Slechts voor één man was het overdonderende kampioenschap niks raars. Louis –Retrospectradamus – van Gaal zei dat het voor hem "niet echt een verassing" was. Wat een inzicht!

Ook op lokalere schaal bevonden zich in 2016 Nostramadi van de retrospect. Zo werd er brand gesticht in de kapschuur van windboer Harbert ten Have (ik weet eerlijk gezegd niet precies was 'kapschuur' en 'windboer' betekent,  maar ik neem aan dat het hier om een bepaald type schuur en een specifiek type boer gaat). Een vervelende actie, maar Dagblad van het Noorden interviewde na de brand Jan Nieboer, van de activistische molenclub Windmolenactie, omdat hij de brand al wéken aan zag komen.

En dan hét belangrijkste onderzoek van 2016. Een jaar eerder denderden in Alphen aan de Rijn twee hijskranen en een stuk brug om, bovenop een paar huizen. Enorm klote, en niet iets waar je schouderophalend op kunt reageren. Er werd een onderzoeksraad ingesteld, en die kwam dit jaar met een rapport. Het duizelt me nog steeds voor de ogen, maar de uitkomst van het onderzoek was dat er achteraf gesteld kan worden dat de gebeurtenis van tevoren voorspeld had kunnen worden!

Ik voorspel dat er in 2017 nog veel meer voorspeld gaat worden, zowel vooraf als achteraf. Volgens mij is het zo dat hoe onzekerder mensen zijn over de toekomst, zoals wanneer het al lang niet heeft geregend en je oogst dreigt te mislukken, of er populisten aan de macht komen omdat iedereen in paniek is, hoe meer drang er is naar mensen die zekerheid geven over de toekomst.