Foto door Sona Boker.
In de film Momentum volgen regisseurs Melisa Can (26 jaar en voormalig VICE-redacteur) en Floris Rijssenbeek (28) drie jonge vrouwen die op het punt staan een plek te veroveren in de Nederlandse politiek tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2021: Mikal Tseggai is fractievoorzitter van PvdA Den Haag, Michantely de Jong doet haar best om haar partij BIJ1 de Kamer in te krijgen en Carline van Breugel staat op de kieslijst van D66. De film gaat over representatie in de Tweede Kamer, over de persoonlijke motivatie van deze drie jonge vrouwen om zich kandidaat te stellen en wat daar allemaal bij komt kijken.Voor zowel Melisa als Floris is Momentum de eerste documentaire die ze ooit maakten. VICE sprak hen over het belang van rolmodellen, over de overweldigende hoeveelheid aan middelbare witte mannen in de Nederlandse politiek en over de vele wegen die kunnen leiden naar een maatschappelijk relevant leven. VICE: Hoi Melisa en Floris. Waarom hebben jullie deze film gemaakt?
Floris: Toen ik twee jaar geleden in New York woonde raakte ik in de ban van ‘The Squad’, vier jonge vrouwen die onder leiding van Alexandria Ocasio-Cortez voor verandering zorgen in de Amerikaanse politiek. Zij laten zien dat de politiek voor iedereen kan zijn en werden zo belangrijke rolmodellen voor een nieuwe kleurrijke generatie politiek betrokken Amerikanen. In Nederland zijn zulke rolmodellen nog minder zichtbaar. Veel media-aandacht gaat naar de bekende politieke kopstukken die overwegend man, wit en van middelbare leeftijd zijn. Dat is een probleem. In een gesprek met mijn zus Julia, die veel betere kwaliteiten heeft dan ik om politicus te worden, kwam ik erachter dat ik gek genoeg degene was die dacht: ik zou best de politiek in kunnen. Zij heeft nooit gedacht dat het voor haar een optie was. Het enige verschil tussen ons? Zij is een vrouw, ik een man. Er waren geen rolmodellen voor haar. Terwijl ik mensen in die wereld zag rondlopen die op mij leken. Melisa: Dat Julia dacht dat het geen optie voor haar was, is herkenbaar voor mij. Als tiener zei ik: ik ga de eerste vrouwelijke premier van Nederland worden. Dat was heel lang mijn ambitie, maar er kwam een moment dat ik daar ineens niet meer zo zeker van was. Dat had ermee te maken dat ik mezelf niet terugzag in de minister-presidenten die er tot nu toe zijn geweest. Ook in dat hele idee van wat je ervoor moet doen om minister-president te worden kon ik mezelf niet vinden. Ik dacht: als ik premier wil worden, dan moet ik bij het studentencorps, een goed netwerk opbouwen, de juiste mensen kennen. Maar ik wist toen al: als bi-culturele en introverte jonge vrouw ga ik mij daar niet thuis voelen. Vanaf dat moment zei ik mijn ambitie minder vaak hardop. Ik dacht dat er één pad was, maar na het maken van deze documentaire heb ik gezien dat er verschillende wegen zijn om politiek actief te worden en er te komen. Dat bewijzen de drie vrouwen uit de film, dat het juist waardevol is als je een andere achtergrond hebt.Had je een bewijsdrang om te laten zien dat het wel kan?
Melisa: Ik denk dat laten zien dat het wel kan inderdaad een sterke drijfveer was om de film te maken. Volgens mij hebben heel veel vrouwen een soort bewijsdrang, of een drang om de maatschappij het tegendeel te bewijzen. Ik kan me een passage herinneren uit de biografie van Michelle Obama waarin ze schrijft dat een docent niet inzag hoe getalenteerd ze was. Michelle had zoiets van: ik voel me onderschat en ik ga je laten zien dat ik wel goed genoeg ben om naar een prestigieuze universiteit te gaan. Ze meldde zich aan bij Princeton, werd toegelaten, en ervaarde dat ze net zo slim was als al die andere studenten die daar rondliepen. In de film volgen jullie drie vrouwen die vechten voor een plek in de politiek. Wat heeft dat jullie over de politiek in Nederland geleerd?
Melisa: Jonge mensen en jonge vrouwen in het bijzonder moeten hoger op lijsten worden geplaatst. Dát kan de politiek beter doen. Tijdens ons maakproces kwamen we erachter dat bijzonder weinig vrouwen op verkiesbare plekken stonden bij de Tweede Kamerverkiezingen. Een van de vrouwen, Mikal Tseggai, die op plek 17 stond, was redelijk verkiesbaar omdat de PvdA op 14 zetels in de peilingen stond – maar voor veel vrouwen gold dat niet. Dat vind ik verontrustend, want zij nemen zoveel waardevolle ervaringen mee de politiek in. Hun perspectieven zijn ook belangrijk. Dus dat neem ik partijen kwalijk. Zij moeten beter hun best doen om jonge vrouwen hoger op lijsten te zetten.Hebben jullie ook nog iets van de vrouwen zelf geleerd?
Floris: Michantely de Jong liet mij zien dat politiek actief zijn én activisme goed samengaan. Sommige mensen denken dat wanneer je activistisch bent, dat ook betekent dat je tegen de politieke orde bent. Maar dat hoeft dus niet. Zij laat dat in de film zien door zichzelf te zijn en mensen mee te nemen in haar verhaal. Michantely is open en eerlijk over wie ze is. Ze is depressief en hoeft daar geen politiek- of perspraatje omheen te vertellen. Het is juist goed als er mensen in de Kamer zitten die deze ervaringen met zich meedragen, want heel veel Nederlanders kampen met depressie en ook zij verdienen het om vertegenwoordigd te worden. Michantely laat dat zien. Ze gaat veel de straat op, spreekt met mensen in de buurt, betrekt mensen bij haar weg naar de politiek. Alledrie vrouwen in de film zitten niet voor de lol in de politiek. Ze zijn heel goed in wat ze doen, en ze doen het omdat ze vechten voor een betere wereld. Dat is het beste wat je kan doen: vechten op jouw manier. Of dat nou in de politiek, als bakker of als danser is, zolang je maar iets doet waarmee je iets toevoegt aan de wereld.
Melisa: Politiek is voor iedereen. Ook voor jou als jong persoon of persoon van kleur. Ik hoop dat mensen kracht halen uit deze film en er nooit voor terugdeinzen om groots te dromen.
Hoe zit het met je zus, Floris? Wil zij de politiek toch in na het zien van de film?
Floris: Mijn zus is nu een fantastische onderzoeker, maar stiekem blijf ik hoopvol dat ze ooit minister wordt. Na de première zondag hebben we elkaar omarmd. Ze was ontroerd en blij om te zien dat die krachtige vrouwen er zijn in de Nederlandse politiek en dat hun verhalen worden verteld. Ze hoopt dat andere jonge vrouwen die in de zaal zaten de politiek in gaan en de droom niet opgeven. Of de droom juist krijgen.
Momentum wordt 15 maart uitgezonden door BNNVARA.
Advertentie
Floris: Toen ik twee jaar geleden in New York woonde raakte ik in de ban van ‘The Squad’, vier jonge vrouwen die onder leiding van Alexandria Ocasio-Cortez voor verandering zorgen in de Amerikaanse politiek. Zij laten zien dat de politiek voor iedereen kan zijn en werden zo belangrijke rolmodellen voor een nieuwe kleurrijke generatie politiek betrokken Amerikanen. In Nederland zijn zulke rolmodellen nog minder zichtbaar. Veel media-aandacht gaat naar de bekende politieke kopstukken die overwegend man, wit en van middelbare leeftijd zijn. Dat is een probleem. In een gesprek met mijn zus Julia, die veel betere kwaliteiten heeft dan ik om politicus te worden, kwam ik erachter dat ik gek genoeg degene was die dacht: ik zou best de politiek in kunnen. Zij heeft nooit gedacht dat het voor haar een optie was. Het enige verschil tussen ons? Zij is een vrouw, ik een man. Er waren geen rolmodellen voor haar. Terwijl ik mensen in die wereld zag rondlopen die op mij leken. Melisa: Dat Julia dacht dat het geen optie voor haar was, is herkenbaar voor mij. Als tiener zei ik: ik ga de eerste vrouwelijke premier van Nederland worden. Dat was heel lang mijn ambitie, maar er kwam een moment dat ik daar ineens niet meer zo zeker van was. Dat had ermee te maken dat ik mezelf niet terugzag in de minister-presidenten die er tot nu toe zijn geweest. Ook in dat hele idee van wat je ervoor moet doen om minister-president te worden kon ik mezelf niet vinden. Ik dacht: als ik premier wil worden, dan moet ik bij het studentencorps, een goed netwerk opbouwen, de juiste mensen kennen. Maar ik wist toen al: als bi-culturele en introverte jonge vrouw ga ik mij daar niet thuis voelen. Vanaf dat moment zei ik mijn ambitie minder vaak hardop. Ik dacht dat er één pad was, maar na het maken van deze documentaire heb ik gezien dat er verschillende wegen zijn om politiek actief te worden en er te komen. Dat bewijzen de drie vrouwen uit de film, dat het juist waardevol is als je een andere achtergrond hebt.
Advertentie
Melisa: Ik denk dat laten zien dat het wel kan inderdaad een sterke drijfveer was om de film te maken. Volgens mij hebben heel veel vrouwen een soort bewijsdrang, of een drang om de maatschappij het tegendeel te bewijzen. Ik kan me een passage herinneren uit de biografie van Michelle Obama waarin ze schrijft dat een docent niet inzag hoe getalenteerd ze was. Michelle had zoiets van: ik voel me onderschat en ik ga je laten zien dat ik wel goed genoeg ben om naar een prestigieuze universiteit te gaan. Ze meldde zich aan bij Princeton, werd toegelaten, en ervaarde dat ze net zo slim was als al die andere studenten die daar rondliepen. In de film volgen jullie drie vrouwen die vechten voor een plek in de politiek. Wat heeft dat jullie over de politiek in Nederland geleerd?
Melisa: Jonge mensen en jonge vrouwen in het bijzonder moeten hoger op lijsten worden geplaatst. Dát kan de politiek beter doen. Tijdens ons maakproces kwamen we erachter dat bijzonder weinig vrouwen op verkiesbare plekken stonden bij de Tweede Kamerverkiezingen. Een van de vrouwen, Mikal Tseggai, die op plek 17 stond, was redelijk verkiesbaar omdat de PvdA op 14 zetels in de peilingen stond – maar voor veel vrouwen gold dat niet. Dat vind ik verontrustend, want zij nemen zoveel waardevolle ervaringen mee de politiek in. Hun perspectieven zijn ook belangrijk. Dus dat neem ik partijen kwalijk. Zij moeten beter hun best doen om jonge vrouwen hoger op lijsten te zetten.
Advertentie
Floris: Michantely de Jong liet mij zien dat politiek actief zijn én activisme goed samengaan. Sommige mensen denken dat wanneer je activistisch bent, dat ook betekent dat je tegen de politieke orde bent. Maar dat hoeft dus niet. Zij laat dat in de film zien door zichzelf te zijn en mensen mee te nemen in haar verhaal. Michantely is open en eerlijk over wie ze is. Ze is depressief en hoeft daar geen politiek- of perspraatje omheen te vertellen. Het is juist goed als er mensen in de Kamer zitten die deze ervaringen met zich meedragen, want heel veel Nederlanders kampen met depressie en ook zij verdienen het om vertegenwoordigd te worden. Michantely laat dat zien. Ze gaat veel de straat op, spreekt met mensen in de buurt, betrekt mensen bij haar weg naar de politiek. Alledrie vrouwen in de film zitten niet voor de lol in de politiek. Ze zijn heel goed in wat ze doen, en ze doen het omdat ze vechten voor een betere wereld. Dat is het beste wat je kan doen: vechten op jouw manier. Of dat nou in de politiek, als bakker of als danser is, zolang je maar iets doet waarmee je iets toevoegt aan de wereld.
Melisa: Politiek is voor iedereen. Ook voor jou als jong persoon of persoon van kleur. Ik hoop dat mensen kracht halen uit deze film en er nooit voor terugdeinzen om groots te dromen.
Hoe zit het met je zus, Floris? Wil zij de politiek toch in na het zien van de film?
Floris: Mijn zus is nu een fantastische onderzoeker, maar stiekem blijf ik hoopvol dat ze ooit minister wordt. Na de première zondag hebben we elkaar omarmd. Ze was ontroerd en blij om te zien dat die krachtige vrouwen er zijn in de Nederlandse politiek en dat hun verhalen worden verteld. Ze hoopt dat andere jonge vrouwen die in de zaal zaten de politiek in gaan en de droom niet opgeven. Of de droom juist krijgen.
Momentum wordt 15 maart uitgezonden door BNNVARA.