Waarom Ambrien (16) met stoepkrijt de barricade opgaat tegen straatintimidatie

Ambrien Moeniralam is zestien jaar, woont in Amsterdam, en krijt met felle kleuren seksistische opmerkingen op de straatstenen van onze hoofdstad. Niet omdat ze houdt van schelden of vieze dingen schrijven – zoals ‘domme blonde stoephoer’ of ‘ik wil je kut likken’ – maar omdat ze met haar project Catcalls of Amsterdam aandacht vraagt voor straatintimidatie. Iets wat goed lijkt te lukken, want we spreken haar als ze net terugkomt van een opname met lokale tv-zender AT5, en ze moet na ons gelijk weer door voor een interview met NOS. Stoepkrijt blijkt een prima wapen in de strijd tegen seksisme.

Broadly: Hey Ambrien, waarom heb je voor krijten gekozen en bijvoorbeeld niet voor spandoeken?
Ambrien: Die maak ik ook, haha! Bijvoorbeeld voor de Women’s March. Actievoeren past goed bij me, je doet het echt samen en dat vind ik leuk. Ik kwam op dit idee door Catcalls of New York, van Sophie Sandberg. Zij begon al in 2017 met seksistische opmerkingen op de straten van New York krijten, en toen ik haar benaderde voor een Nederlandse versie van dit account, gaf ze me tips. Toen Sophie een tijdje in Londen studeerde, hebben we daar samen gekrijt.

Heb je als zestienjarige scholier wel tijd om de barricade op te gaan?
Soms is het lastig te combineren met mijn mbo-opleiding Media en Redactie, waar ik het best druk mee heb. Het krijten doe ik daarom vaak in het weekend, maar alleen als het droog is. Als het regent spoelt alles weg.

Iets ongevaarlijks als een stoepkrijtje blijkt dus prima te werken – je krijgt veel aandacht voor je project.
De felle kleuren op straat vallen op. Je blik wordt er snel naartoe getrokken. Met het krijt probeer ik het gevoel over te brengen dat een vrouw kan hebben als ze wordt nageroepen of uitgescholden. Als je ‘kankerhoer’ op de stoep ziet staan, valt dat op. Ik denk dat veel mensen straatintimidatie een ongemakkelijk onderwerp vinden, het wordt niet echt besproken. Maar als je het plotseling op straat geschreven ziet, kun je er niet meer omheen. Het krijt werkt confronterend en maakt je dus ongemakkelijk. De lezer krijgt dan dat oncomfortabele gevoel van het slachtoffer. Of krijten dé nieuwe manier van actievoeren is weet ik niet. Maar het is in ieder geval een goede stap.

Hoe kom je aan je teksten?
Ik vroeg aan mijn vriendinnen en nichtjes of ze wel eens iets meegemaakt hadden, en dat bleek best vaak zo te zijn. Toen mijn account meer volgers kreeg, stuurden mensen via DM hun eigen ervaringen op.

En maak je het zelf weleens mee?
Dit jaar nog, toen een dronken man op me af kwam. Ik had net een tentamen economie gehad en voelde me al niet zo goed. Het was twaalf uur ‘s middags en hij stapte op me af: “Hey meisje laat je kutje zien.” Ik voelde me zo vies, ik had niks gedaan. Tegen die man heb ik niks gezegd, ik ben keihard weggefietst. Achteraf was ik daar blij mee, misschien had hij me wel wat aangedaan. Mijn ouders waren woedend dat iemand dit tegen hun dochter had gezegd. Je kunt mensen echt kwetsen met straatintimidatie, het kan namelijk verschrikkelijk oncomfortabel zijn om mee te maken.

Denk je dat catcallen een ‘mannenprobleem’ is?
Ik denk wel dat het een masculien probleem is. De samenleving leert mannen aan om altijd stoer en mannelijk te doen, en catcallen heeft met uitsloverig gedrag te maken. Al zijn er ook mannen die denken dat ze een vrouw écht een compliment geven als ze haar naroepen. Maar ik weet dat mannen het ook meemaken – misschien niet zo vaak en heftig als vrouwen, maar aandacht voor mannelijke ‘slachtoffers’ moet er wel zijn. Daarom wil ik in de toekomst ook verhalen van mannen op mijn Instagram plaatsen.

Krijg je veel reacties als je aan het krijten bent?
Meestal ga ik alleen, maar op drukke plekken zoals de Dam vind ik krijten in m’n eentje wel eng. Dan vraag ik een vriendin mee. Zodra mensen de teksten lezen en ik uitleg waar het over gaat, reageren ze positief: “Goed bezig!”, hoor ik vaak. Veel oudere mensen komen naar me toe om me een soort van te troosten – ze zeggen dat het “wel overgaat” als ik ouder ben. Dat is misschien wel zo, maar dan heeft de generatie vrouwen na ons er weer last van.

Hoe moeten we straatintimidatie aanpakken, denk je? Heeft het verbod op sissen en nafluiten van de VVD bijvoorbeeld zin?
Ik vind een sisverbod op zich goed, maar met straffen alleen kom je er niet. Mensen krijgen dan misschien een boete, maar snappen niet wat ze aanrichten. Ik ben voor meer voorlichting op scholen, ook voor volwassenen. Straatintimidatie komt volgens mij door onwetendheid – veel mannen zien zichzelf als superieur en vinden dat ze het recht hebben om dit te doen. Anderen doen het gewoon omdat ze het wel grappig vinden.

Bewustzijn heb je in ieder geval weten te creëren. Zijn je ouders trots op je?
In het begin snapten ze het project niet zo goed, mijn moeder was vooral bang dat me iets zou overkomen tijdens het krijten. Nu mijn Instagram wat bekender is, zijn ze heel trots.

Dankjewel Ambrien.