In Roemenië word je soms nog behandeld als crimineel als je een abortus neemt

Sinds het begin van de pandemie beschouwen de meeste openbare ziekenhuizen in Roemenië abortussen als “niet-essentiële” procedures. Centrul Filia, een ngo een die voor gendergelijkheid strijdt, nam in april met 112 ziekenhuizen contact op en onthulde dat daarvan nog slechts 12 abortussen uitvoerden.

Voor sommige vrouwen betekent dat een extra trauma in een toch al moeilijke tijd – maar het is geen nieuw probleem in Roemenië. Ook voordat we midden in een pandemie zaten, weigerden 51 van de 375 openbare ziekenhuizen in het land om in de eerste 14 weken een abortus te verlenen – ook al is dat de wettelijke termijn in Roemenië. Nog eens 36 ziekenhuizen weigeren abortussen uit te voeren op religieuze feestdagen. Ze hebben daar persoonlijke of religieuze redenen voor. En dat allemaal in een land waar onder het communistische regime meer dan 9000 vrouwen stierven als gevolg van complicaties van illegale abortussen.

Cristina groeide op in een kansarme omgeving in Boekarest. Ze heeft nooit seksuele voorlichting gehad en raakte in 2015 per ongeluk zwanger. Ze deelt op VICE de details van haar afschuwelijke abortuservaring en hoopt dat ze daarmee de aandacht kan vestigen op de manier waarop Roemeense vrouwen worden behandeld, als ze de leiding over hun eigen lichaam proberen te nemen.

Ik was net 18 en stond op het punt om eindexamen te doen. Omdat ik ineens ‘meerderjarig’ was, wilden mijn ouders me geen geld meer geven. Daarom regelde ik een baantje bij een kapper.

Mijn vriendje en ik waren destijds een jaar bij elkaar. We hadden niet altijd genoeg geld om condooms te kopen, dus als we seks hadden, ging hij voor het zingen de kerk uit. Ook deden we het slechts op bepaalde momenten in mijn cyclus. Dat ging een keertje fout, net op een moment dat ik me de morning-afterpil niet kon veroorloven. Ik pakte direct de douchekop erbij, in de hoop dat dat iets zou oplossen. Later die maand kreeg ik intense pijn in mijn eierstokken en borsten – een teken dat ik op het punt stond om ongesteld te worden. Maar dat gebeurde niet.

Ik besefte dat er iets mis was en dacht dat mijn eierstokken misschien ontstoken waren. Ik vroeg de eigenaar van de kapsalon of ik iets eerder weg mocht, om naar een gynaecoloog toe te gaan. Hij zei nee. Hij had een goede reputatie in de kapperswereld, maar hij hield mij al een hele maand aan het lijntje, omdat hij zei dat hij me een contract zou aanbieden, maar dat maar niet deed. Ik nam de dag erop ontslag. Hij bood me voor de hele maand dat ik had gewerkt slechts 400 lei (82 euro) aan. Ik had helemaal geen ervaring met dat soort zaken, dus ik nam het aan en vertrok.

Mijn moeder kwam erachter wat hij had gedaan en belde hem op om stennis te schoppen. Hij vertelde haar eerst een hoop leugens over mijn werkethiek en zei toen dat ik zwanger was. Het ironische is dat ik dat zelf nog niet wist.

Omdat ik mijn afspraak bij de gynaecoloog had gemist en ik geen steeds geen idee had wat er met mijn lichaam aan de hand was, haalde ik een zwangerschapstest. Die was positief – de uitslag die ik had gevreesd. Mijn vriendje werd lijkbleek. Ik dacht dat hij flauw zou vallen. Ik was zelf ook bang, maar probeerde dat niet te laten zien.

We waren veel te jong om een kind op te voeden, hoewel er wel veel jonge moeders in mijn familie zijn. Mijn moeder kreeg mij op haar negentiende. En kort nadat ze met mijn stiefvader trouwde, heeft ze ook een abortus gehad, dus ze begreep mijn situatie.

“Ga langs mijn dokter en zeg tegen haar dat ik niet weet of je zwanger bent,” zei ze. “Misschien kan zij iets voor je betekenen. En laat ook een echo maken, om er zeker van te zijn dat het niet iets anders is.”

Tijdens de echo stortte mijn wereld in. De arts vertelde me dat ik vijf weken zwanger was en dat de foetus een hartslag had. Ik ben een onvermurwbare feminist en geloof dat elke vrouw het recht heeft om een zwangerschap af te breken, maar toen ze vroeg of ik het kind wilde houden, was ik zo overweldigd dat ik zin had om te schreeuwen. Nu begrijp ik pas wat die vraag echt inhield, maar destijds was ik een doodsbang 18-jarig kind dat niets van abortussen af wist.

In 2015 bevielen bijna 10.000 minderjarige vrouwen in Roemenië. Destijds werd goede voorlichting alleen gegeven als scholen daarvoor kozen, maar de mijne had dat niet gedaan, en thuis had ik ook niks geleerd.

Ik belde mijn moeder. Zij raadde me aan om eerst naar het Universitaire Noodsituatieziekenhuis van Boekarest te gaan. Daar brachten ze voor een abortus 1500 lei (307 euro) in rekening. Toen ik zei dat ik dat geld met geen mogelijkheid kon opbrengen, haalden ze hun schouders op.

Ik huilde twee dagen lang tranen met tuiten, en toen ging ik op zoek naar een betaalbaar ziekenhuis. Ik had geen flauw idee wat me allemaal overkwam en niemand legde me uit wat een abortus precies inhield, behalve mijn oma. Ze vertelde me over haar eigen traumatische abortus. Ik zou opengesneden worden en de baby zou uit mijn buik gehaald worden.

Uiteindelijk belandde ik in het Polizu-Kraamziekenhuis, waar ze me vertelden dat een abortus 500 lei kostte, oftewel 102 euro. Maar ik had van de 400 lei die ik had meegekregen van de kapper nog maar 250 lei over, dus mijn vriendje moest geld lenen van een vriend. Meteen de volgende dag zou ik onder het mes gaan.

Die ochtend was ik als eerst aan de beurt. Ik betaalde en ging een kamertje binnen, waar vier bedden stonden die eruitzagen alsof ze regelrecht uit de jaren zeventig kwamen. De verpleegster vertelde me dat ik schoon ondergoed en mijn nachtjapon moest aantrekken. Ook moest ik maandverband in mijn ondergoed leggen. Toen ik haar vroeg wat er ging gebeuren, keek ze me aan en zei ze bot: “Dat had je zelf maar moeten uitzoeken, aangezien je ervan houdt om te neuken.”

Er kwam nog een patiënt de kamer binnen. Ze was ergens in de veertig en vertelde me dat ze al drie volwassen kinderen had. Ze was nu op een leeftijd dat ze geen andere meer wilde. Later kwam er nog een meisje binnen. Haar foetus was binnenin haar gestorven, omdat ze niet wist dat ze zwanger was toen ze onlangs röntgenfoto’s had laten maken.

De verpleegster liep op me af en zei dat ik nog 200 lei (41 euro) extra moest betalen, voor de dokter. Ik zei tegen haar dat ik dat niet had. Omdat ik dat smeergeld niet had, werd ik maar half verdoofd. De dokter kwam de kamer binnen, met een sigaret in zijn mondhoek. De verdoving was nog niet eens beginnen te werken, maar dat maakte hem niet uit.

Ik voelde alles tijdens de ingreep. Het voelde alsof ik in tweeën werd gesneden. Ik huilde van de pijn. Terwijl de verpleegster mijn hand vasthield en me de hele tijd vertelde dat ik nog even vol moest houden, rookte de dokter zijn sigaret gewoon door. Toen ik vertelde dat ik alles kon voelen, zeiden ze dat dat de bedoeling was. Ze deden alsof dat de prijs was die ik moest betalen voor mijn fout. De ingreep duurde slechts een paar minuten, maar het voelde als uren.

Pas daarna kickte de verdoving in. Ze zetten me op een bed neer en zeiden dat ik daar maar moest wachten totdat de verdoving uitgewerkt was. Op dat moment kwam mijn vriendje binnen.

Tien minuten later kwam de dokter weer binnen. Hij schreef een receptje voor antibiotica en een pessarium, dat ik in mijn vagina kon stoppen tegen mogelijke ontstekingen. Daarna vroeg hij of ik me aan wilde kleden en weg wilde gaan. Ik had het gevoel alsof mijn eierstokken aan stukken waren gescheurd en verliet huilend het ziekenhuis.

Ik heb even overwogen om de dokter aan te klagen, maar dat had sowieso tot een ‘hij zei/zij zei’-scenario geleid. En als ‘zondaar’ die op haar achttiende een abortus had gehad, was het onwaarschijnlijk dat mensen mij hadden geloofd. Na verloop van tijd realiseerde ik me dat ik nooit iets anders had kunnen doen dan de abortus. Als ik de baby had gehouden, zou diens leven getekend zijn mijn eigen frustraties en die van mijn vriend. Dat verdient niemand. Maar ik ben nu 23 en ik ben er nog steeds niet overheen. Ik heb heel lang gedacht dat ik iemand had vermoord.

Ik voel me elk jaar op 2 oktober – de dag van de abortus – weer een wrak. Na de ingreep kreeg ik veel problemen met mijn zelfbeeld. Ook werd ik depressief en angstig. Elke keer als ik vrouwen met kleine kinderen zie, stel ik me voor hoe oud de mijne zou zijn geweest.

De enige persoon die me met die gevoelens kon helpen – en me er nog steeds mee helpt – is mijn vriendje. We zijn nog steeds samen en vierden onlangs dat we zes jaar bij elkaar zijn. De abortus heeft onze relatiedynamiek veranderd: we zijn volwassener geworden en de ervaring heeft ons dichter bij elkaar gebracht. Een maand na de ingreep begonnen we weer seks te hebben, maar we waren heel bang dat ik weer zwanger zou worden, dus ik ging aan de pil. Ik heb besloten dat op mijn vijfentwintigste van de pil af wil. Als ik dan zwanger word, wil ik geen abortus. Het is dan anders. Een zwangerschap zou ons dan gelukkig maken. 

In de tussentijd ben ik naar de universiteit gegaan. Ik stond niet toe dat deze ervaring mijn leven zou verpesten. Ik houd meer dan ooit van mezelf en zie mezelf als sterke vrouw. Misschien dat ik op een dag wel in therapie wil, om dit hoofdstuk voor eens en altijd af te sluiten.

Het is overduidelijk dat alle meisjes zichzelf moeten beschermen en informeren. Neem niks aan dat iemand van horen zeggen heeft en maak geen gebruik van oudewijvenmiddeltjes. De meeste tieners luisteren niet naar volwassenen als het om seks gaat, maar tegenwoordig zijn er veel aantrekkelijke manieren om jonge mensen iets te leren. En in sommige gevallen kan dat levens redden.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk bij VICE Roemenië